آلات موسیقی لهوی چیست؟

صداهایی است كه توسط آلات خاصی ایجاد می شود كه اگر مطرب و مناسب مجالس لهو باشد حرام است و نیز استفاده از آلات مخصوص موسیقی حرام, جایز نیست. پس ملاك, تند و كند بودن آهنگ یا داخلی و خارجی بودن و پخش از صدا و سیما یا مجوز وزارت ارشاد نیست. بلكه ملاك حرمت مطرب بودن و مناسب مجالس لهو و لعب بودن است كه اگر در عرف متدینین آهنگی را مطرب تشخیص دهند نواختن و گوش دادن به آن حرام است هر چند برای فرد خاصی اثر نداشته باشد.

در این مقاله احکام با طرح چند سوال به بررسی برخی از مسائل غنا و موسیقی می پردازیم:

سوال: آیا خواندن موسیقی برای زنان در کانال‌های ماهواره ای اما با حجاب و پوشش، حرام می‌باشد؟به طور کلی هر نوع خوانندگى و نوازندگى که انسان را از خداوند متعال و معنویات و فضائل اخلاقى دور نموده و به سمت بى‌بندوبارى، بیهودگى و گناه و شهوت‌رانی سوق دهد، لهوى و حرام مى‌باشد. و در فرض سۆال، با توجه به اینکه این امور معمولاً خالی از مفسده نیست، باید ترک شود و داشتن حجاب موجب جواز این عمل نمی‌گردد. 

پاسخ مراجع عظام تقلید نسبت به این سۆال، چنین است:

حضرت آیة الله العظمی خامنه‌ای (مد ظله العالی):

هر نوع خوانندگى و نوازندگى که انسان را از خداوند متعال و معنویات و فضائل اخلاقى دور نموده و به سمت بى‌بندوبارى، بیهودگى و گناه و شهوت‌رانی سوق دهد، لهوى و مضل عن سبیل الله بوده و حرام مى‌باشد. 

حضرت آیة الله العظمی مکارم شیرازی (مد ظله العالی):

جایز نیست. 

حضرت آیة الله العظمی نوری همدانی(مد ظله العالی):

این امور نوعاً خالی از مفسده نیست و باید ترک شود. 

حضرت آیة الله العظمی صافی گلپایگانی (مد ظله العالی):

به نظر اینجانب موسیقی که از آلات طرب باشد مطلقاً جایز نیست.(توجه:  استفتا از دفاتر آیات عظام: خامنه‌ای، مکارم شیرازی، صافی گلپایگانی، نوری همدانی (مد ظلهم العالی) توسط سایت اسلام کوئیست انجام گرفته است)سۆال: لطفاً پیرامون موسیقی, غنا و راه شناخت آن توضیح بدهید؟جواب: در پاسخ به این سۆال، ابتدا به تعریف غنا و موسیقی و سپس به حكم آن از نظر شرعی می پردازیم. غنا آوازی است كه در آن صدا را در گلو می گردانند كه به زبان عرفی چهچهه می گویند و طرب انگیز و مناسب مجالس لهو و لعب هم می باشد. (جامع المسائل آیة الله فاضل, ج1, ص252)موسیقی: صداهایی است كه توسط آلات خاصی ایجاد می شود كه اگر مطرب و مناسب مجالس لهو باشد حرام است و نیز استفاده از آلات مخصوص موسیقی حرام, جایز نیست. پس ملاك, تند و كند بودن آهنگ یا داخلی و خارجی بودن و پخش از صدا و سیما یا مجوز وزارت ارشاد نیست. بلكه ملاك حرمت مطرب بودن و مناسب مجالس لهو و لعب بودن است كه اگر در عرف متدینین آهنگی را مطرب تشخیص دهند نواختن و گوش دادن به آن حرام است هر چند برای فرد خاصی اثر نداشته باشد. خداوند متعال همه را از شرور و فتن آخرالزمان محفوظ دارد. (جامع المسائل آیة الله فاضل, ج1, ص254 و 255 ـ اجوبه الاستفتائات مقام معظم رهبری چاپ وزیری, ص411 و 412)

سۆال: خواندن با آواز اشعار حماسی در جنگ, مراثی در عزا و غزل در اعیاد و جشن ها به زبان عربی یا فارسی و ... از نظر شرع مقدس چه حكمی دارد؟جواب: اگر به نحو غنا خوانده نشود و همراه آلات موسیقی نباشد اشكالی ندارد. (استفتائات امام (ره), ج3, ص603, س107)

سوال: چه نوع آلات موسیقی را لهوی و حرام و چه نوع حلال است؟

در پاسخ به سۆال مذکور لازم به تذکر است که حضرت امام خمینی (قدس سره) و دیگر مراجع عظام تقلید از جمله حضرت آیة الله بهجت ره  معیار حرمت موسیقی را مطرب بودن و متناسب بودن آن موسیقی، با مجالس لهو و لعب دانسته و خرید، فروش، استماع، ساخت، تعلیم و تعلم آن را نیز حرام می دانند. بنابر این تشخیص مصداق این نوع یا آن نوع از موسیقی به عهده خود مقلد می باشد که با توجه به معیارهای موجود از طرف شرع مقدس، مصداق معین را انتخاب نموده و طبق آن عمل کند.

فرآوری: آمنه اسفندیاری