و اگر آن دو(پدر و مادر)تلاش کردند چیزی را که بدان علم نداری،شریک من سازی،از آنان فرمان مبر،ولی با آنان در دنیا به نیکی رفتار کن،و راه کسی را پیروی کن که به سوی من باز آمده است،پس بازگشت شما به سوی من است،من شما را به آنچه عمل می کردید آگاه خواهم ساخت.
نکته ها:
* در قرآن،سه نوع اطاعت داریم:
1.اطاعت مطلق نسبت به خداوند،پیامبر و اولی الامر. «أَطِیعُوا اللّهَ وَ أَطِیعُوا الرَّسُولَ وَ أُولِی الْأَمْرِ مِنْکُمْ»[99]
2.عدم اطاعت مطلق از کافران،منافقان،مفسدان،گناهکاران،ظالمان و.... «وَ لا تُطِعِ الْکافِرِینَ وَ الْمُنافِقِینَ»[100]، «لا تُطِعْ مِنْهُمْ آثِماً أَوْ کَفُوراً»[101]، «لا تَتَّبِعْ سَبِیلَ الْمُفْسِدِینَ»[102]
3.اطاعت مشروط نسبت به والدین؛یعنی اگر دستورهای مفید یا مباح دادند،لازم است پیروی کنیم؛امّا اگر تلاش کردند فرزند را به غیر خدا فراخوانند نباید اطاعت کرد.
پیام ها:
1- انسان به طور فطری گرایش توحیدی دارد و دیگران برای مشرک کردن او تلاش می کنند. «جاهَداکَ»
2- در کنار بیان کلیّات،به تبصره ها نیز توجّه داشته باشیم.(در کنار سفارش به اطاعت از والدین «وَصَّیْنَا الْإِنْسانَ» ،به انحرافات احتمالی والدین نیز توجّه شده
است). «جاهَداکَ عَلی أَنْ تُشْرِکَ»
3- شرک،هیچ گونه منطق علمی ندارد. «لَیْسَ لَکَ بِهِ عِلْمٌ»
4- تقلید کورکورانه ممنوع است. «ما لَیْسَ لَکَ بِهِ عِلْمٌ فَلا تُطِعْهُما»
5-حقّ خدا،بر هر حقّی از جمله حقّ والدین،مقدّم است. «فَلا تُطِعْهُما»
6- هرگاه الگویی را از کسی می گیریم،الگوی مناسب دیگری را جایگزین آن کنیم. «فَلا تُطِعْهُما - وَ اتَّبِعْ»
7- در موارد انحرافی،اطاعت از والدین لازم نیست،ولی زندگی عادّی را باید حفظ کرد. «فَلا تُطِعْهُما وَ صاحِبْهُما فِی الدُّنْیا مَعْرُوفاً»
8-همزیستی مسالمت آمیز با غیر مسلمانان،بدون تبعیّت از فرهنگ آنان جایز است. فَلا تُطِعْهُما وَ صاحِبْهُما ... مَعْرُوفاً
9- کار خوب و معروف در هیچ حالی نباید ترک شود. «صاحِبْهُما فِی الدُّنْیا مَعْرُوفاً»
10- تا آخر عمر باید با والدین به نیکی رفتار کرد.(حتّی با والدین مشرک) «صاحِبْهُما فِی الدُّنْیا مَعْرُوفاً»
11- انسان های خدایی،شایسته الگو شدن هستند. «وَ اتَّبِعْ سَبِیلَ مَنْ أَنابَ إِلَیَّ»
12- گاهی در انتخاب عقیده و رفتار در خانواده،تفکیک لازم است؛در زندگی دنیوی همراه با والدین،ولی در پیروی کردن،راه پاکان و صالحان. «وَ اتَّبِعْ سَبِیلَ مَنْ أَنابَ إِلَیَّ»
13- ایمان به معاد،ضامن اصلاح امور و اطاعت انسان از راه خداست. «إِلَیَّ مَرْجِعُکُمْ»
14- قیامت عرصه ی حضور انسان ها در محضر الهی است. «إِلَیَّ مَرْجِعُکُمْ فَأُنَبِّئُکُمْ»
نظرات شما عزیزان: