مقام شفاعت:
یکی از معتقدات شیعه موضوع شفاعت است در رأس شافعان روز قیامت رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) و ائمه اطهارند که این اقتضای آبرومندی آنان در پیشگاه پروردگار متعال است. در زیارت امام حسین (علیه السلام) می خوانیم:
«اللّهم ارزقنی شفاعة الحسین یوم الورود؛ خدایا شفاعت حسین را در روز ورود بر خودت روزیم کن»
بجز این بزرگان، منسوبین خاندان وحی و حتی پیروان مخلص آنان می توانند به اذن پروردگار شفاعت کنند.
اولین بانوی شفاعت کننده:
بنابر روایات متعدد فاطمه زهرا (سلام الله علیها) از شخصیت های شفاعت کننده نزد پروردگار است،
در روایت جابر از امام باقر (علیه السلام) اینگونه آمده است که فرمود:
ای جابر و اللّه که فاطمه شیعیان و محبان خود را آن گونه که طیور دانه های خوب و سالم را از میان دانه های بد جدا نموده، انتخاب می کند.(۱)
از طریق اهل بیت روایات فراوانی داریم که بهشت و شفاعت جزء مهریه حضرت زهرا (سلام الله علیها) می باشد.(۲)
دومین بانوی شفاعت کننده:
بعد از صدیقه طاهره (سلام الله علیها) شفاعت بانویی به گستردگی شفیعه روز جزا ـ فاطمه معصومه  (سلام الله علیها) ـ نیست.
امام صادق (علیه السلام) فرمود:
«تدخل بشفاعتها شیعتی الجنة باجمعهم؛(۳)و به شفاعت او ـ فاطمه معصومه ـ همه شیعیانم وارد بهشت خواهند شد.»
و نیز در زیارت آن بانوی معظمه می خوانیم:
«یا فاطمة اشفعی لی فی الجنة؛ ای فاطمه برای من نزد خدا درباره بهشت شفاعت کن.»
و این خود نشان دهنده مقام و مرتبه آن شافع روز جزاست. در فراز دیگر زیارتنامه آمده که:
«فان لک عند اللّه شأناً من الشأن»
یعنی اینکه ما از تو طلب شفاعت می کنیم نه تنها به خاطر اینکه تو دختر، خواهر و عمه امامی، بلکه به واسطه رابطه مخصوصی که با مقام ربوبی داری از شأنیت و اعتبار بهره مندی که البته برای ما خاکیان قابل فهم نیست و تنها خدا و پیامبر و اوصیاء طاهرینش بر آن آگاهند.
خشکسالی در قم:
یکی از علمای دولت آباد اصفهان به نام آیت اللّه حاج شیخ محمد ناصری از پدرش نقل می کند که در سال ۱۲۹۵ هجری در اطراف قم قحطی و خشکسالی شدیدی پدید آمد و احشام در معرض نابودی قرار گرفتند. اهالی آن منطقه ۴۰ نفر از متدینین را انتخاب کرده و به قم فرستادند تا در صحن معصومه بست نشینند، شاید از عنایت ایشان باران ببارد و از قحطی نجات یابند.
پس از سه شبانه روز، شبی یکی از آن چهل نفر مرحوم میرزای قمی را به خواب می بیند که به او می فرماید: چرا در اینجا بست نشسته اید؟ او می گوید: مدتی است در منطقه ما باران نباریده و خشکسالی به وجود آمده ما برای رفع خطر به اینجا پناه آورده ایم. میرزا می فرماید: برای همین انجا آمده اید، این که چیزی نیست این مقدار  از دست ما ساخته است برای رفع این حوائج به ما رجوع کنید، ولی اگر شفاعت همه جهان را خواستید دست توسّل به طرف این شفیعه روز جزاـ حضرت معصومه (سلام الله علیها) ـ دراز کنید.(۴)
این رؤیای صادقه مؤیّد حدیث شریقی است که قبلاً بیان شد.
شباهتهای کریمه و عقیله علیهما السلام به یکدیگر:
در میان بانوان بیت رسالت و امامت دو بانوی آسمانی یعنی حضرت زینب کبری (سلام الله علیها) و حضرت معصومه (سلام الله علیها) دارای وجوه شباهت و قدر مشترک می باشند:
۱-هر دوی آنها مخدرات دختر امام خواهر امام و عمه امامند.
۲-هر دوی آنان مورد تکریم و تجلیل امام معصوم واقع شده و زبان به مدح و ثنا و تعریف آنان گشوده اند، حضرت زینب از سوی پدرش امیرالمؤمنین (علیه السلام)، برادر امام حسین (علیه السلام) و پسر برادر...امام سجاد (علیه السلام) ستایش گردیده و حضرت معصومه (سلام الله علیها) از جانب جد بزرگوارش امام صادق (علیه السلام) و برادر گرانقدرش امام رضا (علیه السلام) و فرزند برادر امام جواد (علیه السلام) ستوده شده است.
۳-آن دو بانوی مکرمه علاقه شدیدی نسبت به برادرها امام حسین (علیه السلام) و امام رضا (علیه السلام) داشتند و به خاطر این و در راستای صیانت از حریم ولایت ترک وطن نموده و رنج سفر را بر خود هموار کردند.
۴-هر دو بزرگوار زادگاهشان مدینه ولی مدفنشان در نقطه ای دور و در غربت واقع گردیده است.
۵-هردو بانو مضجع شریفشان زیارتگاه عاشقان خاندان پیامبر می باشد و مسلمانان از سراسر جهان با شور و اشتیاق به سوی مرقد مطهرشان در مصر و شام و قم مقدّس می شتابند.
فاطمه معصومه از دیدگاه مشاهیر:
صدرالدین شیرازی معروف به ملاصدرا:
فیلسوف بزرگ اسلام و بینان گذار حکمت متعالیه در کتاب مهم اسفار اربعه را در روستای کهک قم به رشته تحریر درآورده می گوید: وقتی شبهه ای برایم پیش می آمد، کنار قبر حضرت معصومه در قم می آمدم و از آن بانو استمداد می کردم و شبهه فلسفی من حل می شد.(۵)
مرحوم آیت الله سید محمود مرعشی:
یکی از شاگردان آیت اللّه مرعشی نقل می کند، ایشان دلیل هجرت به قم و اقامت در این شهر را چنین بیان می کرد: پدرم آقا سید محمود مرعشی که از زاهدان و عابدان روزگار بود ختم مجربی را انتخاب و چهل شب بر خواندن آن مداومت نمود تا شاید خداوند به طریقی قبر شریف حضرت زهرا (سلام الله علیها) را به وی نشان دهد، در عالم رؤیا به محضر مقدّس امام صادق (علیه السلام) و یا امام باقر (علیه السلام) مشرف می شود از او می پرسند: چه می خواهی؟ عرض می کند می خواهم بدانم قبر فاطمه زهرا (سلام الله علیها) در کجاست تا آن را زیارت کنم. حضرت می فرمایند: نمی توان بر خلاف وصیّت قبرش را مشخص کنم، علیک بکریمة اهل البیت: به دامن کریمه اهل بیت چنگ بزن، زیرا خدا جلال و جبروت حضرت فاطمه (سلام الله علیها) را به حضرت معصومه عنایت فرموده است. هر کس بخواهد ثواب زبارت حضرت زهرا را درک کند به زیارت فاطمه معصومه (سلام الله علیها) برود. آیة اللّه مرعشی گفتند: پدرم مرا سفارش می کرد، من قادر به زیارت ایشان نیستم امّا تو این کار را انجام بده. لذا من به همین خاطر به زیارت امام هشتم و فاطمه معصومه از نجف آمدم و به اصرار مؤسس حوزه علمیه قم آیت اللّه حائری یزدی در آنجا ماندگار شدم.(۶)
علامه طباطبائی:
حضرت آیت اللّه طباطبائی علامه، فیلسوف و عارف نامی در ماه مبارک رمضان پیش از افطار به حرم ملکوتی کریمه اهل بیت حضرت فاطمه معصومه (سلام الله علیها) مشرف می شد و با بوسه بر ضریح آن حضرت روزه خود را می گشود.(۷)
حضرت آیت الله گلپایگانی:
حضرت آیت اللّه گلپایگانی در توصیه های خویش به طلاب به ارتباط مداوم با ائمه اطهار و امام زمان (عجل الله تعالی فرجه الشریف) و قرائت قرآن کریم و ادعیه معتبر و عرض ادب خالصانه به دختر موسی بن جعفر سفارش می نمودند همچنین ایشان خود چنان به این کار علاقمند بودند که در حال کسالت نتوانسته بودند به حرم بی بی مشرف شوند بارها گریه می کردند.
حضرت آیت الله سید شهاب الدین مرعشی:
حضرت آیت اللّه مرعشی نجفی در وصایای خویش فرمودند: پس از مرگم، جنازه ام را روبروی مرقد مطهر حضرت معصومه قرار داده یک سر عمامه ام را به ضریح مطهر و سر دیگر آن را به تابوت بسته و در این هنگام مصیبت مولایم حسین مظلوم و اهل بیتش را بخوانید.
حضرت آیت الله فاضل لنکرانی:
آیت اللّه فاضل لنکرانی در خصوص ارتباط خود با حضرت معصومه چنین می گوید: روزی به حرم مشرف شدم و بعد از زیارت عرض کردم عمه جان ـ ایشان از طرف مادر عمه و محرم من هستند ـ من امروز هیچ حاجتی مثل پول و منزل و غیره ندارم، فقط عنایتی کرده مرا در فهم آیه تطهیر یاری نمائید، تا بتوانم آن را درست فهمیده و بنویسم و حل مشکل نمایم. ایشان در ادامه بیان کرده اند که بعد از این ماجرا شروع کردم به نوشتن آیه تطهیر و به برکت حضرت مسائلی و مطالبی برایم روشن شد که اگر پنجاه سال دیگر درس می خواندم آن مطالب برایم روشن نمی شد.(۸)
مرحوم آیت الله حاج شیخ عبدالکریم حائری یزدی:
آمدن مرحوم آیت اللّه العظمی حاج شیخ عبدالکریم حائری مؤسس حوزه علمیه به قم و عزم به اقامت در آن شهر بر اثر استخاره ای بوده است که در کنار حرم فاطمه معصومه (سلام الله علیها) و با توسّل به آن حضرت انجام داده و در نتیجه آیه ای آمده که ایشان را موظف به ماندن و جمع کردن علماء و فضلا نموده است و خلاصه در آن جریان هدایت ویژه ای در پرتو عنایت آن حضرت شامل حال ایشان شده است.(۹)
حضرت آیت الله العظمی بروجردی :
در رابطه با اقامت آیت اللّه بروجردی در قم باز می توان به توجه حضرت معصومه اشاره کرد بدین ترتیب که ایشان در اواخر سال ۱۳۶۳ هـ.ق مبتلا به بیماری می شوند و مقرر می گردد در تهران جراحی کنند و هنگامی که به قصد معالجه از بروجرد خارج می شوند، وضع مزاجشان رضایت بخش نبوده و تقریباً در بیهوشی به سر می بردند تا اینکه یک مرتبه در دل شب چشم گشوده چراغهای قم را مشاهده می کنند، از همراهان می پرسند؟ اینجا کجاست، عرض می کنند قم است جذبه روحانی و کششی معنوی ایشان را به خود مشغول می کند و تصمیم می گیرند پس از بهبودی بقیّه عمر را در این آستان مقدّس بگذرانند و بالأخره ایشان به برکت حضرت فاطمه معصومه شفا می یابد و بعد از آنکه سلامتی خویش را باز می یابد به قم آمده و آن تحوّل عظیم علمی و فرهنگی را در حوزه بوجود می آورد.(۱۰)
 

-----------------------------
پی نوشتها:
۱. . بحار، ج ۸، ص ۵۲.
۲. . همان، ص ۱۰۵.
۳. . سفینة البحار، ج ۲، ص ۳۷۶.
۴. . کریم اهل بیت، ص ۵۹.
۵. . فوائد الرضویه، شیخ عباس قمی، ص ۳۷۹.
۶. . فروغ کوثر، ص ۵۸، کریمه اهل بیت، ص ۴۴.
۷. . بارگاه فاطمه...، ص ۱۱۹.
۸. . همان، ص ۱۲۱.
۹. . بانوی کرامت، ص ۱۱۵.
۱۰. . همان، ص ۱۱۸.