تبعیت از ولی الهی
قُلْ إِنْ كُنْتُمْ تُحِبُّونَ اللَّهَ فَاتَّبِعُوني يُحْبِبْكُمُ اللَّهُ وَ يَغْفِرْ لَكُمْ ذُنُوبَكُمْ وَ اللَّهُ غَفُورٌ رَحيمٌ
بگو: اگر خدا را دوست مىداريد، از من پيروى كنيد! تا خدا (نيز) شما را دوست بدارد؛ و گناهانتان را ببخشد؛ و خدا آمرزندهی مهربان است.
(سوره آل عمران آیه 31)
انس با قرآن
پیامبر اکرم صلیاللهوعلیهوآلهوسلم فرمود:
اِن اَرَدتُم عَيشَ السُّعَداءِ و َمَوتَ الشُّهَداءِ و َالنَّجاةَ يَومَ الحَسرَةِ و َالظِّلَّ يَومَ الحَرورِ و َالهُدى يَومَ الضَّلالَةِ فَادرُسُوا القُرآنَ فَاِنَّهُ كَلامُ الرَّحمانِ و حِرزٌ مِنَ الشَيطانِ و رُجحانٌ فِى الميزانِ
اگر زندگى سعادتمندان، مرگ شهيدان، نجات روز حسرت (قيامت)، سايه روزِ سوزان و هدايت در روز گمراهى را مىخواهيد، قرآن را ياد بگيريد كه آن سخن خداى مهربان است و سپرى است در مقابل شيطان و عامل برتری در ترازوى اعمال
واژگان
تُحِبُّونَ: دوست میدارید
فَاتَّبِعُوني: پیروی کنید
يَغْفِرْ: ببخشد
ذُنُوبَكُمْ: گناهانتان
محبت واقعى
گروهى بودند: كه دم از دوستى پيامبر اسلام صلیاللهوعلیهوآلهوسلم يا ساير انبياء مىزدند، آيات فوق، مفهوم دوستى واقعى را تبيين مىكند و فرق آن را با محبت كاذب و دروغين روشن مىسازد.
نخست مىفرمايد:«بگو: اگر خدا را دوست مىداريد از من پيروى كنيد تا خدا شما را دوست بدارد و گناهانتان را ببخشد كه خدا آمرزنده مهربان است».
يعنى كسى كه مدعى عشق و علاقه به پروردگار است، نخستين نشانهاش اين است كه از پيامبر صلیاللهو علیهوآلهوسلم و فرستاده او (ولی الهی) پيروى كند.
در حقيقت اين، يك اثر طبيعى محبت است كه انسان را به سوى «محبوب» و خواستههاى او مىكشاند، البته ممكن است، محبتهاى ضعيفى يافت شود كه شعاع آن، از قلب به بيرون نيفتد، اما اينگونه محبتها به قدرى ناچيز است كه نمىتوان نام محبت بر آن گذاشت، يك محب در مسير خواستهاى محبوب تلاش میکند.
آنها كه با وجود گناه عقيده دارند كه ايمان و عشق و محبت تنها به قلب است و ارتباطى با عمل ندارد، از منطق اسلام به كلى بيگانهاند.
امام صادق علیهالسلام فرمود: «كسى كه گناه مىكند، خدا را دوست نمىدارد».
امام باقر علیهالسلام نیز به جابر جعفی فرمود: «سلام مرا به شيعيانم برسان و به آنها بگو بين ما و خدا خويشاوندى نيست و نميتوان مقرب درگاه او شد مگر به اطاعت. جابر هر كه مطيع خدا باشد و دوستدار ما ولى ما است و هر كه معصيت خدا را كند دوستى ما به او نفعى نمىبخشد».
اما طبق ادامه آیه اگر محبت واقعی خدا را داشتيد خداوند هم شما را دوست مىدارد و به دنبال اين دوستى، گناهانتان را مىبخشد و شما را مشمول رحمتش مىكند.
سؤال: اگر شخص «محب»، همواره اطاعت فرمان محبوب كند، ديگر گناهى براى او باقى نمىماند كه بخشوده شود، پس جمله «يَغْفِرْ لَكُمْ ذُنُوبَكُمْ» موضوعیت نخواهد داشت.
پاسخ: اول: ممكن است اين جمله اشاره به بخشش گناهان سابق باشد
دوم: شخص محب استمرار بر معصيت محبوب نمىكند، ولى ممكن است بر اثر غلبه شهوات، گاهى لغزشى از او سرزند كه در پرتو اطاعتهاى او بخشوده خواهد شد.
دين و محبت
امام صادق علیهالسلام فرمود: «آيا دين جز محبت است، و سپس آيه فوق را تلاوت فرمود». منظور از اين روايات اين است كه حقيقت دين همان ايمان و عشق به خدا است که همه اعضاء را تحت تاثير قرار مىدهد و اثر روشن آن پيروى از فرمان خدا است. محبت و پيروي، تعامل متقابل دارند. مقداري از محبت مايه پيروي و بخشي از پيروي مايه ازدياد محبت است.
دستور قرآن اطاعت از ولی الهی است
طبق آيه 55 سوره مائده پیامبر بر همه ولايت دارد و ولايت او در امتداد ولايت خداوند است. «إِنَّما وَلِيُّكُمُ اللَّهُ وَ رَسُولُهُ وَ الَّذينَ آمَنُوا الَّذينَ يُقيمُونَ الصَّلاةَ وَ يُؤْتُونَ الزَّكاةَ وَ هُمْ راكِعُون ـ ولي شما خدا و رسول و مؤمنيني هستند كه در هنگام ركوع زكات ميدهند». البته به جز رسول به ولایت دیگری هم در آیه تاکید شده است.
همچنین خداوند در آيات بسياري دستور به اطاعت از پيامبر صلياللهعليهوآلهوسلم داده و اطاعت از او را اطاعت از خدا و سرپيچي از فرمانش را عدم اطاعت از خود دانسته و براي اطاعت از رسول وعده پاداش و براي سرپيچي وعده عذاب داده است.
«مَنْ يُطِعِ الرَّسُولَ فَقَدْ أَطاعَ اللَّهَ ـ هر كس پيامبر را پيروى كند، بىشك خداوند را اطاعت كرده است». (نساء/80)
اطاعت از امامان معصوم مانند اطاعت از پیامبر است
اطاعت از رسول اکرم صلياللهعليهوآلهوسلم پایان راه نیست. و باید از اولی الامر نیز مانند ایشان اطاعت نمود. (که در آیه 55 سوره مائده نیز اشاره شده است)
«يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا أَطيعُوا اللَّهَ وَ أَطيعُوا الرَّسُولَ وَ أُولِي الْأَمْرِ مِنْكُم ـ اي كساني كه ايمان آوردهايد از خدا و رسول و صاحبان امر اطاعت كنيد». (نساء/59)
از طرفی نصب و نص بر امامان معصوم عليهمالسلام به دست حضرت ختمي نبوّت به امر خداي سبحان صورت پذيرفت، (تعیین اولیالامر) پس پيروي از پيامبر مقتضي محبت اهل بيت است، زيرا آن حضرت همگان را به موالات آنان فراخواند و از معادات با آنها بر حذر داشت.
طبق برخي روايات اگر كسي خدا را اطاعت كند؛ ولي محب اميرمؤمنان (عليهالسلام) نباشد، به بهشت وارد نخواهد شد، چون در حقيقت خدا را فرمان نبرده است، زيرا آيه مورد بحث معيار محبت را پيروي از رسول خدا دانسته است و نيز در آیه 61 سوره آل عمران (آيه مباهله)، وجود مبارك اميرمؤمنان (عليهالسلام) را بسان جان پيامبر معرّفي فرمود، از سوي ديگر، چون عترت طاهره (عليهمالسلام) نور واحد و داراي پيام واحدند همهی عترت اطهار جان حضرت ختمي نبوّتاند.
پیامبر اکرم صلیاللهوعلیهوآلهوسلم فرمود: «من در ميان شما دو يادگار گرانبها مىگذارم: قرآن و خاندانم و اين دو هرگز از هم جدا نمىشوند، تا هنگامى كه در كنار حوض كوثر بر من وارد شوند، پس بنگريد و ببينيد چگونه سفارش مرا درباره اين دو رعايت مىكنيد».
اطاعت از نائب امام
همانطور که آمد اطاعت از امام معصوم مانند اطاعت از پیامبر صلياللهعليهوآلهوسلم است؛ از طرفی معصومین دستور به اطاعت از فقیه جامعالشرایط داده و امتداد اولیالامر را مشخص فرمودهاند. به عنوان نمونه امام صادق عليهالسلام در مقبولهي عمربنحنظله فرمود: «هرکس از شما حديث ما را نقل ميکند و در حلال و حرام ما نظر دارد و احکام ما را ميشناسد به حکومت او رضايت دهيد همانا من او را حاکم شما قرار دادم پس وقتي او به حکم ما حکم کرد اگر قبول نشود، سبک شمردن حکم خدا و ردّ بر ماست و ردّ ما ردّ خداست و آن در حد شرک به خداست».
وقتي در زمان حضور امام معصوم عليهالسلام و در صورت دسترسي نداشتن به معصوم، وظيفهي مردم مراجعه به فقيهان جامعالشرايط (آشنایان به احکام) است، در زمان غيبت معصوم به طريق اولي وظيفهي مردم پذیرفتن ولایت الهی آنان است.
حضرت امام خمینی رحمتالله علیه در باره این روایت فرمودهاند:
«همانطور كه حضرت اميرالمؤمنين علیهالسلام در دوران حكومت ظاهرى خود حاكم و والى و قاضى تعيين مىكرد، و عموم مسلمانان وظيفه داشتند كه از آنها اطاعت كنند، حضرت امام صادق علیهالسلام هم چون "ولىّ امر" مطلق مىباشد... مىتواند براى زمان حيات و مماتش حاكم و قاضى تعيين فرمايد... و تعبير به حاكماً فرموده تا خيال نشود كه فقط امور قضايى مطرح است، و به ساير امور حكومتى ارتباط ندارد».
آثار اطاعت
طبق آیات قرآن اطاعت از ولی الهی آثار زیر را در پی دارد:
محبت خدا، رحمت خدا، بخشش گناهان، رستگاری بزرگ، بهشت، همردیفی پيامبران و صدّيقان و شهيدان و شايستگان،
و عدم اطاعت باعث عذاب دردناک و پشیمانی است.
دریافت فایل بروشور درس نهم PDF |
دریافت فایل word درس نهم | ||
صفحه نگار(پاورپوینت) درس نهم | ||
قرائت آیه 31 سوره آل عمران | ||
قرائت صفحه 54 قرآن کریم | ||
تفسیر آیه 31 آل عمران | ||
نکات روخوانی صفحه 54 قرآن کریم |
نکته: برای اجرای کامل و بدون نقص پاورپونت های نورمبین از powerpoint 2013 به بالا استفاده کنید.
نظرات شما عزیزان: