خودآگاهی

ندای وحی

قرآنی ،اعتقادی،مذهبی ، تربیتی

خودآگاهی

اکبر احمدی
ندای وحی قرآنی ،اعتقادی،مذهبی ، تربیتی

خودآگاهی

ضعف در خودآگاهی زمینه ساز بروز آسیب های روانی و اجتماعی

خودآگاهی

اشاره

فصل دوم: خودآگاهی

نخستین قدم در مسیر تکامل، «خودشناسی» همه جانبه است. یک برنامه دقیق خودشناسی کمک می کند مهارت­های موجود و نیز مهارت­های مورد نیاز به خوبی شناخته شوند.

إِنْ أَحْسَنتُمْ أَحْسَنتُمْ لِاَنفُسِکُمْ وَ إِنْ أَسَأْتُمْ فَلَهَا. (اسراء: 7)

اگر نیکی کنید، به خود نیکی کرده اید و اگر بدی کنید، به خود بدی کرده­اید.

اگر بدون آمادگی قبلی به شخصی بگویید: «مهارت­های خود را بشمار»، آنچه می گوید، شاید فهرستی بسیار کوتاه و مواردی انگشت شمار باشد. به راستی، آیا این فرد مهارت­های اندکی دارد؟ پاسخ منفی است. به یقین، او مهارت­هایی بیش از آنچه شماره کرده است، دارد. پس چرا فهرست مهارت هایش کوتاه است؟ دلیل این است که او خودش را آن چنان که بایسته و شایسته است، نمی شناسد و به مهارت­های واقعی خود پی نبرده است. شاید هم به دلیل ناآشنایی با کاربرد یا سودمندی برخی مهارت­هایش، برای آنها ارزشی قائل نیست یا چون نتیجه به کارگیری آنها با مزد و تشویق همراه نبوده است، آنها را مهم نمی داند.

معمولاً انسان­ها پیشرفت ها و مهارت­های خود را دست کم می گیرند و این کار را نوعی فروتنی می­پندارند. انسان، موجودی کنجکاو و جست­وجوگر است.

عرصه­هایی که انسان را به جست وجو در خود فرامی خوانند، سه حوزه هستند:

1. جست­وجو در حوزه طبیعت و آفرینش؛

2. جست­وجو در فراسوی آفرینش (مبدأجویی)؛

3. جست­وجو در درون خویشتن.

موفقیت در حوزه سوم و خودکاوی و خودشناسی دقیق، به کسب مهارت های زندگی می­انجامد.

بدون در نظر گرفتن پیچیدگی یا طولانی بودن زندگی، عظمت آن در یک لحظه است و آن، لحظه ای است که انسان یک بار و برای همیشه می فهمد که کیست!

همه مکتب­ها و روش های مشاوره ای و روان درمانی در روان شناسی و حتی پیش از آنها، مکتب­های الهی، به ویژه اسلام، افراد را به تدبّر در خویشتن و خودشناسی فراخوانده اند.

پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله می فرماید: «خودشناس ترینِ شما، خداشناس ترینِ شماست.» و علی(ع) می فرماید: «هرکس خودش را بشناسد، به یقین خدایش را شناخته است».(1)

انسان هرچه بیشتر خود را می­شناسد و به درک دقیق تری از ویژگی های خود می­رسد، بر استقلال و اعتماد به نفسش افزوده و زمینه های جلب نظر دیگران نیز در او تقویت می شود. بنابراین، خودآگاهی، مقدمه برقراری ارتباط مؤثر با دیگران است؛ زیرا انسان ها با وجود تفاوت­های فردی فراوان، ویژگی های مشابه زیادی با هم دارند. برای مثال، همه آنها نیازمند حفظ و تقویت عزت نفس خویشتن هستند و نابودی عزت نفس، احساس شدید


1- شیخ حر عاملی، الجواهر السنیّه فی احادیث القدسیه، ص 116.

حقارت و در نتیجه، اضطراب را به همراه دارد. هرگاه شخص چنین فرآیندی را در درون خویش شناخته باشد، آثار آن را در دیگران نیز درک خواهد کرد.

همچنین ممکن است آگاه نبودن از ویژگی­ها و استعدادهای خود، سرچشمه تعارض های فراوان و زمینه­ساز شکست های بزرگ در زندگی باشد. بنابراین، ضروری است هرکس ویژگی­های اصلی شخصیت (افکار، باورها، ارزش ها، هیجان­ها، گرایش­ها و آرمان های) خود و نیز قوّت ها و ضعف­ها و مهارت هایش را کشف و برای مدیریت آنها کوشش کند.

خودآگاهی، در تصمیم گیری های مهم و سرنوشت ساز زندگی همانند تحصیل، ازدواج و انتخاب شغل نیز نقشی بسیار حیاتی دارد و تأثیر آن در سازمان­دهی مهارت­ها، مدیریت هیجان­ها و نیز روش های مقابله با نگرانی بسیار چشم گیر است.

به طور کلی، خودآگاهی، یعنی بررسی واقع گرایانه شخص درباره باورها، ارزش ها، احساسات، آرمان ها و توانایی های بالقوه و بالفعل و حتی ظاهر فیزیکی­اش و استفاده از آنها در تصمیم گیری ها، به گونه ای که به نفع فرد و روابطش با دیگران باشد. در واقع، خودآگاهی، مهارتی است که به حس پرورش یافته ای از عزت نفس خواهد انجامید. اصولاً آگاهی از خود، روندی ادامه­دار و استنتاجی است که در این روند درمی­یابیم «چه کسی هستیم».


نظرات شما عزیزان:

نام :
آدرس ایمیل:
وب سایت/بلاگ :
متن پیام:
:) :( ;) :D
;)) :X :? :P
:* =(( :O };-
:B /:) =DD :S
-) :-(( :-| :-))
نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه:






موضوعات مرتبط: مهارت های زندگی
برچسب‌ها: مهارت های زندگی

تاريخ : چهار شنبه 4 / 12 / 1399 | 9:11 | نویسنده : اکبر احمدی |
.: Weblog Themes By M a h S k i n:.