پرهیز از كم فروشی
وَ أَوْفُواْ الْكَیْلَ إذَا كِلْتُمْ وَ زِنُواْ بِالْقِسْطاسِ الْمُسْتَقِیمِ ذلِكَ خَیْرٌ وَ أَحْسَنُ تَأْوِیلاً
و چون با پیمانه داد و ستد كنید ، پیمانه را تمام دهید و با ترازوی درست وزن كنید ، كه این بهتر و سرانجامش نكوتر است .
نكته ها
* « قِسطاس » مركب از دو كلمه « قسط » به معنای عدل و « طاس » به معنای كفه ترازو است . 1
* در حدیث آمده است : امام معصوم ، نمونه و مصداق « القسطاس المستقیم » در جامعه اسلامی است .2
* رعایت حقوق مردم در معاملات ، چنان مهم است كه بزرگ ترین آیه قرآن 3 مربوط به آن و سوره ای به نام « مطفّفین » در نكوهش كم فروشان نازل شده است . محور دعوت بعضی پیامبران ، همچون حضرت شعیب نیز ترك كم فروشی بوده است .4
پیام ها
1- بازار مسلمانان باید از تقلب و كم فروشی به دور باشد : « اوفوا الكیل » ؛
2- پر كردن پیمانه ، از نمونه های وفای به پیمان است كه در آیه پیشین گذشت ؛ زیرا معامله ، نوعی معاهده است : « اوفوا بالعهد . . . اوفوا الكیل » ؛
3- ترازو و وسایل سنجش و محاسبات تجاری ، باید سالم و دقیق باشد : « و زنوا بالقسطاس المستقیم » ؛
4- دقت در ترازو ، توزین و محاسبه ، عامل خیر و بركت است ، چنان كه كم فروشی ، خیر و بركت را می برد : « ذلك خیرٌ » ؛
5- فلسفه فرمان های الاهی ، خیر خود انسان هاست نه نیاز خداوند : « اوفوا ... وزنوا ... ذلك خیر » ؛
6- درستكاری اقتصادی ، برتر از كسب مال ازراه كم فروشی است . نتیجه داد و ستد درست و رعایت حقوق مردم ، به خود انسان بر می گردد ، چون ایجاد اعتماد می كند ؛ ولی كم فروشی و نادرست بودن میزان و حساب ، جامعه را به فساد مالی سلب اعتماد می كشاند . پس پایان و پیامد خوب ، در گرو درستكاری است : « ذلك خیر » ؛
7- كسب صحیح ، موجب خوش عاقبتی است :« احسن تأویلاً » (كم فروش گر چه به سود موقت می رسد ، ولی از دست دادن اعتبار دنیوی و فراهم شدن عذاب اخروی ، كار او را بد فرجام می كند . )
1- تفسیر المیزان 2- بحار النوار ، ج 2 ، ص 187
3- بقره (2) : 282 . 4- شعراء (26) : 181- 183
نظرات شما عزیزان: