تبادل لینک هوشمند 
آمار
وب سایت:
آیین همسرداری در احادیث اسلامی
یکی از موضوعات مهمی که هر مؤمنی خواهان فهم آن از کلام درربار معصومین علیهم السلام است، موضوع «آیین همسرداری» است . بدین منظور، بر آن شدیم تا به «آیین همسرداری در احادیث اسلامی» نظری بیفکنیم و «40 حدیث» در این زمینه را برگزینیم و با ترجمههایی دقیق و روان همراه سازیم و با عنوانهایی زیبا و تفکر برانگیز زمینه تدبر فراهم کنیم
و این نکته را نیز خاطرنشان کنیم که 20 حدیث آغازین آنها مربوط به «اخلاق شوهر نسبتبه همسر» و 20 حدیث پسین آنها مربوط به «اخلاق زن نسبتبه همسر» است .
چشمان امید ما میگوید که این «حدیثگزینی» مطبوعتان میآید و مقبولتان میافتد; اما «خواجه شیراز» نیز چه در سفته است که گفته است:
صالح و طالح متاع خویش نمودند
تا که قبول افتد که در نظر آید
یادآوری میشود که مبلغان محترم میتوانند در ماه مبارک رمضان این موضوع را در قالب سخنرانی کوتاه (10 دقیقهای) بین دو نماز یا بعد از نماز صبح مطرح کرده و هر روز یک یا دو مورد از وظایف زن یا مرد را بیان کنند . البته مبلغان هنرمند با طرح مقدمه و ارائه توضیح و سپس نتیجهگیری مطلوب از این احادیث، جلسات با برکت و پرفیضی خواهند داشت .
اخلاق شوهر نسبتبه همسر
اظهار محبتبیشتر: ایمان بیشتر
1- پیامبر عزیز خدا صلی الله علیه و آله میفرمایند:
«کلما ازداد العبد ایمانا ازداد حبا للنسآء (1) ; هر چه ایمان بنده زیاد شود، محبت [وی] به زنها نیز زیاد میشود .»
دوستدار اهل بیت علیهم السلام دوستدار همسر است
2- امام صادق علیه السلام میفرمایند:
«کل من اشتد لنا حبا اشتد للنساء حبا (2) ; هر کس بیشتر دوستدار ما (خاندان عصمت و طهارت) باشد، به زنها (همسرش) نیز بیشتر دوستی میکند .»
صفای زندگی اینجاست، اینجا
3- حضرت امیرالمؤمنین علی علیه السلام میفرمایند:
«فدارها علی کل حال واحسن الصحبة لها فیصفو عیشک (3) ; همیشه با همسرت مدارا کن، و با او به نیکی همنشینی کن تا زندگیتباصفا شود .»
از تکبر و خشونتبپرهیز
4- پیامبر عزیز خدا صلی الله علیه و آله میفرمایند:
«خیر الرجال من امتی الذین لایتطاولون علی اهلیهم و یحنون علیهم ولا یظلمونهم (4) ; بهترین مردان امت من، آن کسانی هستند که نسبتبه خانواده خود خشن و متکبر نباشند و بر آنان ترحم و نوازش کنند و به آنان آزار نرسانند .»
سیلی، هرگز!
5- پیامبر عزیز خدا صلی الله علیه و آله میفرمایند:
«فای رجل لطم امراته لطمة، امرالله عزوجل مالک خازن النیران فیلطمه علی حر وجهه سبعین لطمة فی نار جهنم (5) ; هر کس به صورت زنش سیلی بزند، خداوند به آتشبان جهنم دستور میدهد تا در آتش جهنم هفتاد سیلی بر صورت او بزند .»
من تو را دوست دارم
6- پیامبر عزیز خدا صلی الله علیه و آله میفرمایند:
«قول الرجل للمراة انی احبک لا یذهب من قلبها ابدا (6) ; این گفتار مرد به همسرش که «من تو را دوست دارم» ، هرگز از قلب زن بیرون نمیرود.»
تامین سعادت دینی و دنیایی همسر
7- پیامبر عزیز خدا صلی الله علیه و آله میفرمایند:
«للمراة علی زوجها ان یشبع بطنها، و یکسو ظهرها، ویعلمها الصلاة والصوم والزکاة ان کان فی مالها حق، ولاتخالفه فی ذلک (7) ; حق زن بر شوهرش این است که او را سیر کند، لباس بپوشاند، نماز و روزه و زکات را - اگر در مال زن حق زکاتی است - به او یاد دهد، و زن نیز در این کارها با او مخالفت نورزد .»
این هم جهاد در راه خداست
8- امام رضا علیه السلام میفرمایند:
«الکآد علی عیاله من حل کالمجاهد فی سبیل الله (8) ; کسی که از راه حلال برای تامین رفاه خانوادهاش تلاش میکند، همچون مجاهدی است که در راه خدا جهاد میکند .»
آیا هدیه هم میخری؟
9- پیامبر عزیز خدا صلی الله علیه و آله میفرمایند:
«من دخل السوق فاشتری تحفة فحملها الی عیاله کان کحامل صدقة الی قوم محاویج ولیبدا بالاناث قبل الذکور فان من فرح ابنته فکانما اعتق رقبة من ولد اسماعیل ومن اقر بعین ابن فکانما بکی من خشیة الله ومن بکی من خشیة الله ادخله الله جنات النعیم (9) ; هر کس به بازار رود و هدیهای برای خانوادهاش بخرد و ببرد، [پاداش او ] مانند کسی است که برای نیازمندان صدقه میبرد [ . و هنگامی که هدیه را به خانه میبرد]، باید، قبل از پسران، به دختران بدهد، زیرا کسی که دخترش را شادمان کند، مانند کسی است که یک بنده از فرزندان اسماعیل را آزاد کرده است . و هر کس [با دادن هدیهای ] چشم پسری را روشن کند، گویا از ترس خدا گریسته است و هر کس از ترس خدا بگرید، خداوند او را داخل نعمتهای بهشت کند .»
بازار و خرید گوشت
10- امام سجاد علیه السلام میفرمایند:
«لان ادخل السوق ومعی درهم ابتاع به لحما لعیالی وقد قرموا الیه احب الی من ان اعتق نسمة (10) ; برای من به بازار رفتن و خرید یک درهم گوشتبرای خانوادهام که میل به گوشت دارند، از بنده آزاد کردن دوست داشتنیتر است .»
سوغاتی را فراموش نکن
11- امام صادق علیه السلام میفرمایند:
«اذا سافر احدکم فقدم من سفره فلیات اهله بما تیسر (11) ; هرگاه یکی از شما به مسافرت رود و سپس از سفر برگردد، پس باید برای خانواده خود به اندازهای که توانایی دارد سوغاتی بیاورد .»
برای او آرایش میکنی؟
12- امام باقر علیه السلام میفرمایند:
«النسآء یحببن ان یرین الرجل فی مثل ما یحب الرجل ان یری فیه النسآء من الزینة (12) ; همان گونه که مردان دوست دارند زینت و آرایش را در زنانشان ببینند، زنان نیز دوست دارند زینت و آرایش را در مردانشان ببینند .»
خانه را گرم نگه دار
13- امام رضا علیه السلام میفرمایند:
«بنبغی للمؤمن ان ینقص من قوت عیاله فی الشتآء ویزید فی وقودهم (13) ; سزاوار است که مؤمن در زمستان از خوراک خانوادهاش کم کند، و بر [چوب و زغال و] وسیله گرم کننده آنان بیفزاید .»
شاد ساختن خانواده در مناسبتهای فرخنده
14- راوی میگوید به امام صادق علیه السلام عرض کردم: حق زن بر شوهرش چیست؟ حضرت فرمودند:
«. . . ولاتکون فاکهة عامة الا اطعم عیاله منها ولایدع ان یکون للعید عندهم فضل فی الطعام وان یسنی لهم فی ذلک شیء ما لم یسن لهم فی سآئر الایام (14) ; . . . هر میوهای که همه مردم از آن میخورند، باید به خانوادهاش بخوراند و در روزهای عید خوراک آنان را افزایش دهد، و چیزهایی برای آنان فراهم کند که در روزهای دیگر فراهم نمیکرده است .»
تهمت و سوء ظن هرگز
15- امام صادق علیه السلام میفرمایند:
«لا تقذفوا نسآءکم فان فی قذفهن ندامة طویلة وعقوبة شدیدة (15) ; به زنان خود تهمت نزنید [و نسبت ناروا ندهید]، زیرا در این کار، [برای شما] پشیمانی طولانی و کیفر سختی خواهد بود .»
خدا کند تو بیایی
16- پیامبر عزیز خدا صلی الله علیه و آله میفرمایند:
«هلک بذی المروة ان یبیت الرجل عن منزله بالمصر الذی فیه اهله (16) ; از جوانمردی دور است که [مردی] در شهری که خانوادهاش هستند باشد، ولی در غیر خانه خود بخوابد .»
آداب ورود به خانه
17- امام صادق علیه السلام میفرمایند:
«یسلم الرجل اذا دخل علی اهله واذا دخل یضرب بنعلیه ویتنحنح یصنع ذلک حتی یؤذنهم انه قد جآء حتی لا یری شیئا یکرهه (17) ; هنگامی که مرد با خانوادهاش برخورد میکند، [به آنان] سلام کند و هنگام ورود با صدای کفش و با سرفه کردن، خانوادهاش را از آمدن خود با خبر کند، تا اینکه چیزی نبیند که او را ناخوش آید .»
در کنار همسر نشستن
18- پیامبر عزیز اسلام صلی الله علیه و آله میفرمایند:
«جلوس المرء عند عیاله احب الی الله تعالی من اعتکاف فی مسجدی هذا (18) ; نشستن مرد در کنار خانوادهاش، نزد خدای بزرگ دوست داشتنیتر از اعتکاف [و نشستن] در این مسجد من است .»
تا کنون لقمه در دهانش گذاشتهای؟
19- پیامبر عزیز خدا صلی الله علیه و آله میفرمایند:
«ان الرجل لیؤجر فی رفع اللقمة الی فی امراته (19) ; مرد در برابر لقمهای که در دهان زنش میگذارد پاداش میبرد .»
کتک نزن، فریاد نکش!
20- پیامبر عزیز خدا صلی الله علیه و آله به یکی از زنان درباره حق زن بر شوهرش میفرمایند:
«حقک علیه ان یطعمک مما یاکل ویکسوک مما یلبس ولا یلطم ولا یصیح فی وجهک (20) ; حق تو بر شوهرت این است که از آنچه خود میخورد به تو غذا دهد، و از آنچه خود میپوشد تو را نیز بپوشاند، و به روی تو سیلی نزند و فریاد نکشد .»
اخلاق زن نسبتبه همسر
زیور اطاعتبه گردن آویز
21- پیامبر عزیز خدا صلی الله علیه و آله میفرمایند:
«ان للرجل حقا علی امراته اذا دعاها ترضیه واذا امرها (21) لا تعصیه ولا تجاوبه بالخلاف ولا تخالفه (22) ; مرد حقی بر زنش دارد [و آن حق این است که] چنانچه او را صدا زند پاسخ دهد، و هنگامی که او را دستوری دهد سرپیچی نکند و پاسخ مخالف ندهد و با او مخالفت نورزد .»
باران عشق و محبت
22- امام رضا علیه السلام میفرمایند:
«اعلم ان النسآء شتی فمنهن الغنیمة والغرامة و هی المتحببة لزوجها والعاشقة له ... (23) ; بدان که زنان گوناگونند، برخی از آنان دستاوردی گرانبها و تاوان [رنجهای آدمی] هستند و این زن کسی است که به شوهرش محبت میکند و عاشق اوست .»
رضایت و شفاعت
23- امام باقر علیه السلام میفرمایند:
«لا شفیع للمراة انجح عند ربها من رضا زوجها (24) ; برای زن هیچ شفیعی نزد پروردگارش به اندازه رضایتشوهرش سودمندتر نیست .»
عطر مهر و محبت
24- پیامبر عزیز خدا صلی الله علیه و آله میفرمایند:
«للرجل علی المراة ان تلزم بیته وتودده وتحبه وتشفقه وتجتنب سخطه وتتبع مرضاته وتوفی بعهده ووعده (25) ; حق مرد بر زن این است که [زن] ملازم خانه او باشد، و به شوهرش دوستی و محبت و دلسوزی کند، و از خشم وی دوری گزیند، و آنچه را مورد رضایت اوست انجام دهد، و به پیمان و وعده وی وفادار باشد .»
سرانجام ناسپاسی
25- امام صادق علیه السلام میفرمایند:
«ایما امراة قالت لزوجها: ما رایت قط من وجهک خیرا فقد حبط عملها (26) ; هر زنی به شوهرش بگوید: من از تو هرگز خیری ندیدم، [ثواب] کارش از بین میرود .»
لجبازی هرگز
26- پیامبر عزیز خدا صلی الله علیه و آله میفرمایند:
«خیر نسائکم الودود الولود المؤاتیة وشرها اللجوج (27) ; بهترین زنانتان زنی است که با محبت، فرزندآور و سازگار باشد، و بدترین آنان زنی است که لجباز باشد .»
خشمگین کردن شوهر هرگز
27- پیامبر عزیز خدا صلی الله علیه و آله میفرمایند:
«طوبی لامراة رضی عنها زوجها (28) ; خوشا به حال زنی که شوهرش از او راضی باشد .»
اذیت نکن
28- پیامبر عزیز خدا صلی الله علیه و آله میفرمایند:
«من کان له امراة تؤذیه لم یقبل الله صلاتها ولا حسنة من عملها حتی تعینه وترضیه وان صامت الدهر وقامت واعتقت الرقاب وانفقت الاموال فی سبیل الله وکانت اول من ترد النار ثم قال: وعلی الرجل مثل ذلک الوزر والعذاب اذا کان لها مؤذیا ظالما (29) ; کسی که زنی دارد که [آن زن] به او آزار میرساند، خداوند نماز و کارهای نیک زن را نمیپذیرد تا اینکه به مرد کمک و او را راضی کند، اگر چه این زن تمام عمر را روزه بگیرد و نماز بخواند و بندگان را آزاد و دارایی [اش] را در راه خدا انفاق کند . و این زن نخستین کسی است که وارد آتش جهنم میشود . سپس حضرت فرمودند: مرد نیز چنین گناه و عذابی دارد اگر زنش را آزار رساند و [به او] ستم کند .»
چگونه میتوانی او را غمگین ببینی؟
29- امام صادق علیه السلام میفرمایند:
«. . . سعیدة سعیدة امراة تکرم زوجها ولا تؤذیه وتطیعه فی جمیع احواله (30) ; خوشا به سعادت و خوشا به سعادت آن زنی باد که شوهرش را بزرگ دارد و به او آزار نرساند و همیشه از شوهرش فرمانبری کند .»
چشمداشتبجا و منطقی
30- پیامبر عزیز خدا صلی الله علیه و آله میفرمایند:
«لا یحل للمراة ان تتکلف زوجها فوق طاقته (31) ; برای زن جایز نیست که شوهرش را به بیش از تواناییاش مجبور کند .»
مهمان، با اجازه شوهر
31- پیامبر عزیز خدا صلی الله علیه و آله میفرمایند:
«ایها الناس ان لنسآءکم علیکم حقا ولکم علیهن حقا حقکم علیهن [ . . . ان ] لا یدخلن احدا تکرهونه بیوتکم الا باذنکم (32) ; مردم! زنهای شما بر شما حقی دارند و شما هم بر آنان حقی دارید . حق شما بر آنان این است که کسی را که شما رضایت ندارید، بدون اجازه به منزلتان وارد نکنند .»
هم به استقبالش برو و هم او را بدرقه کن
32- مردی خدمت رسول خدا صلی الله علیه و آله آمد و عرض کرد: همسری دارم که هرگاه وارد خانه میشوم به استقبالم میآید، و چون از خانه بیرون میروم بدرقهام میکند و زمانی که مرا اندوهگین میبیند میگوید: اگر برای رزق و روزی [و مخارج زندگی ] غصه میخوری، بدان که خداوند آن را به عهده گرفته است و اگر برای آخرت خود غصه میخوری، خدا اندوهت را زیاد کند [و بیشتر به فکر آخرت باشی . ] رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمودند: «ان لله عمالا و هذه من عماله لها نصف اجر الشهید (33) ; برای خدا کارگزارانی [در روی زمین] است و این زن یکی از کارگزاران خداست که پاداش او برابر با نیمی از پاداش شهید است .»
در این کارها نیز به او کمک کن
33- پیامبر عزیز خدا صلی الله علیه و آله میفرمایند:
«ایما امراة اعانت زوجها علی الحج والجهاد او طلب العلم اعطاها الله من الثواب ما یعطی امراة ایوب علیه السلام (34) ; هر زنی که در حج و جهاد و دانش اندوزی به شوهرش کمک کند، خداوند آن پاداشی را که به زن حضرت ایوب علیه السلام داده است، به او میدهد .»
شهری در بهشتخدا
34- امام صادق علیه السلام میفرمایند:
«ما من امراة تسقی زوجها شربة من مآء الا کان خیرا لها من عبادة سنة صیام نهارها وقیام لیلها ویبنی الله لها بکل شربة تسقی زوجها مدینة فی الجنة وغفر لها ستین خطیئة (35) ; هر زنی که به شوهرش مقداری آب دهد، برای او بهتر از عبادت یک سال است که روزهایش روزه باشد و شبهایش عبادت کند . و خداوند به جای هر مقدار آبی که به شوهرش بنوشاند، شهری در بهشتبرایش میسازد و شصت گناهش را میآمرزد .»
تامین امنیت روانی همسر
35- پیامبر عزیز خدا صلی الله علیه و آله میفرمایند:
«حق الرجل علی المراة انارة السراج واصلاح الطعام وان تستقبله عند باب بیتها فترحب وان تقدم الیه الطست والمندیل وان توضئه وان لاتمنعه نفسهآ الا من علة (36) ; حق مرد بر زن این است که چراغ خانه را روشن سازد; غذای مطبوع فراهم کند; و تا در خانهاش به پیشواز او برود و به او خوشامد بگوید; و تشت آب و حوله را برای او آماده کند و دستهای او را بشوید; و بدون دلیل (عذر شرعی) مانع شوهر نسبتبه نفس خودش نشود .»
رحمتخدا از آن کدبانویان است
36- امام صادق علیه السلام از پیامبر عزیز خدا صلی الله علیه و آله روایت میکند:
«ایما امراة دفعت من بیت زوجها شیئا من موضع الی موضع ترید به صلاحا نظر الله الیها ومن نظر الله الیه لم یعذبه (37) ; هر زنی که در خانه شوهرش چیزی را برای سامان دادن وضع خانه جابهجا کند، خداوند نظر [رحمت] به او میکند . و هر کس مورد نظر [رحمت] خدا قرار گیرد، خدا عذابش نمیکند .»
خوشبوترین عطر، زیباترین لباس، نیکوترین زینت
37- پیامبر عزیز خدا صلی الله علیه و آله درباره حق شوهر بر زن میفرمایند:
«علیها ان تطیب باطیب طیبها وتلبس احسن ثیابها وتزین باحسن زینتها (38) ; بر زن است که [برای شوهرش ] خوشبوترین عطرهایش را بزند و قشنگترین لباسهایش را بپوشد، و از زیباترین زینتهایش استفاده کند .»
هنر آشپزی
38- امام صادق علیه السلام میفرمایند:
«خیر نسآءکم الطیبة الریح الطیبة الطبیخ التی اذا انفقت انفقتبمعروف وان امسکت امسکتبمعروف فتلک عامل من عمال الله وعامل الله لایخیب ولایندم (39) ; بهترین زنان شما زنی است که دارای بویی خوش و دست پختی خوب باشد . هنگامی که خرج میکند، بجا خرج کند، و هنگامی که خرج نمیکند بجا از خرج کردن خودداری ورزد . چنین زنی کارگزاری از کارگزاران خداست و کارگزار خدا نه ناامید میشود و نه پشیمان .»
آرایش فقط برای شوهر
39- پیامبر عزیز خدا صلی الله علیه و آله میفرمایند:
«ان من خیر نسآءکم . . . المتبرجة من زوجها الحصان عن غیره (40) ; بهترین زنان شما آن زنی است که برای شوهرش آرایش و زینت میکند، اما از بیگانگان خود را میپوشاند .»
از تو سپاسگزارم
40- امام صادق علیه السلام میفرمایند:
«خیر نسآءکم التی ان اعطیتشکرت وان منعت رضیت (41) ; بهترین زنان شما آن زنی است که چون به او چیزی داده شود، سپاسگزاری کند و اگر به او چیزی داده نشود راضی باشد .»
____________________________________
1) بحار الانوار، ج103، ص228 .
2) همان، ج 103، ص 227 .
3) مکارم الاخلاق، ص218 .
4) همان، ص216 .
5) مستدرک الوسائل، ج14، ص250 .
6) وسائل الشیعة، ج14، ص10 .
7) مستدرک الوسائل، ج14، ص243 .
8) بحارالانوار، ج104، ص72 .
9) وسائل الشیعة، ج15، ص227 .
10) همان، ج15، ص251 .
11) همان، ج8، ص337 .
12) مکارم الاخلاق، ص80 .
13) وسائل الشیعة، ج15، ص249 .
14) همان، ج15، ص227 .
15) بحارالانوار، ج103، ص249 .
16) وسائل الشیعة، ج14، ص122 .
17) بحارالانوار، ج76، ص11 .
18) میزان الحکمة، ج4، ص287 .
19) المحجة البیضاء، ج3، ص70 .
20) مکارم الاخلاق، ص218 .
21) البته دستورهای شوهر باید مخالف با موازین اسلامی نباشد .
22) مستدرک الوسائل، ج14، ص243 .
23) همان، ج 14، ص 161 .
24) سفینة البحار، ج1، ص561 .
25) مستدرک الوسائل، ج14، ص244 .
26) وسائل الشیعة، ج14، ص115 .
27) مستدرک الوسائل، ج14، ص162 .
28) وسائل الشیعة، ج14، ص155 .
29) همان، ج14، ص116 .
30) بحارالانوار، ج103، ص252 .
31) مستدرک الوسائل، ج14، ص242 .
32) بحارالانوار، ج76، ص348 .
33) وسائل الشیعه، ج 14، ص 17 .
34) همان، ص201 .
35) وسائل الشیعة، ج14، ص123 .
36) مستدرک الوسائل، ج14، ص254 .
37) وسائل الشیعة، ج15، ص175 .
38) الکافی، ج5، ص508 .
39) وسائل الشیعة، ج14، ص15 .
40) بحارالانوار، ج103، ص235 .
41) همان، ج103، ص239 .
نظرات شما عزیزان:
