ج) امام سجاد (علیه السلام) و اندیشه سوءعاقبت
اندیشه سوءعاقبت در چهارمین امام شیعیان حضرت علی بن الحسین زین العابدین (علیه السلام)، هم از نشانه های اهمیت توجه به مسأله عاقبت و به معنای امکان ذاتی سوء عاقبت برای هر انسانی است که از مقاماتی معنوی برخوردار است. این امام بزرگوار در دعای ابوحمزه ثمالی می گویند:
اللهم انی أسئلک ایمانا لاأجل له دون لقائک احینی ما احییتنی و توفنی اذا توفیتنی علیه و ابعثتنی علیه(85) (بارالها ایمانی، عطا فرما که پایانی جز به دیدار تو نداشته باشد و مرا با آن زنده بدار و با آن بمیران و مرا با آن محشور فرما).
از همین امام معصوم در دعای مکارم الاخلاق می خوانیم
اللهم اختم بعفوک اجلی و حقق فی رجاء رحمتک املی (بارالها پایان راهم را، با بخششت همراه کن و آرزوی مرا در امید رحمتت برآورده ساز).
به جهت اهمیت این موضوع است که سفارش شده است، برای اینکه این امان تا لحظه مرگ باقی بماند پس از عرضه باورهای دینی خود به درگاه الهی و اعتراف به آنها از خدای خود بخواهید که این ایمان و اعتراف تا هنگام مرگ برایتان باقی ماند و هنگام فرا رسیدن مرگ، فریادرس شما باشد و برای این منظور این دعا را بخوانید:
اللهم یا ارحم الراحمین، انی اودعتک یقینی هذا، و ثبات دینی، و انت خیر مستودع، و قد امرتنا بحفظ الودائع، فرده علی وقت حضور موتی(86).
(بارالهات ای بخشنده ترین بخشنده ها، من این یقین و پایداری ایمانم رابه تو می سپارم که تو بهترین امانتداری و به ما فرمان دادی که امانت ها را حفظ کنیم پس آن را هنگام فرا رسیدن مرگم به من برگردان).
از جمله همین تعبرات، عبارتی است که در دعای عالیة المضامین آمده است: اللهم اول حاجتی الیک... و یمیتنی اذا امتنی علی طاعتهم(87) اولین حاجتم به سوی تو این است که... و هنگامی که از دنیا می روم با، حال طاعت ایشان (پیامبر و اهل بیتت آن حضرت (علیه السلام) بروم.
ظاهر عبارت فوق این است که مرگ با حسن عاقبت و در حال ایمان و انقیاد باید یکی از بالاترین و مهمترین حاجات مؤمن باشد چنانکه یکی از بالاترین حاجات امام معصوم (علیه السلام) در این دعاست چون اول بودن حاجت در اینجا قطعا، به دلیل اهمیت آن است وگرنه، حاجات مربوط به حیات دنیوی به لحاظ ترتیب زمانی شاید بر حاجتی که به هنگام مرگ باید روا شوند، مقدم باشند اما، باید توجه داشت که حسن عاقبت به ظاهر، مربوط به هنگام مرگ است اما با توجه به علل و ریشه های آن، مربوط به همه دوران زندگی دنیوی انسان است.
نظرات شما عزیزان: