بسم الله الرحمن الرحیم
احکام پزشکی
موازین ویژه بیماران(4)
-احکام غسل وتیمم بیماران :
1)غسل و نجاست بدن
س)یک قسمت از بدنم خونی و نجس بود، اگر با انجام غسل (زیر دوش حمام)، نجاست نیز از بین برود؛ آیا غسل صحیح است؟
ج) در غسل ارتماسى باید تمام بدن قبل از غسل پاک باشد، ولى درغسل ترتیبى پاک بودن تمام بدن لازم نیست. و اگر بدن نجس باشد و هر قسمتى را پیش از غسل دادن آن قسمت آب بکشد، کافى است ولى اگر عضو نجس قبل از غسل آن تطهیر نشود، و با یک شستن بخواهد هم آن را پاک کند و هم غسل نماید، غسل باطل است و نمازى که با چنین غسلى خوانده، باطل و قضاى آن واجب است.( اجوبةالاستفتاآت، س 179)
2)غسل و موالات
س)آیا در غسل پی درپی شستن لازم است؟
ج) خیر، می تواند بعد از شستن هر قسمت از بدن، صبر کند و پس از مدتی قسمت دیگر را بشوید. ( توضیح المسائل، مراجع، م 380)
3)غسل و کمک دیگران
س)آیا دیگران می توانند بیمار را در انجام غسل یاری دهند؟
ج) بیمار باید به مقدار ممکن خودش برای غسل اقدام کند و به هر مقدار که نمیتواند دیگران کمک کنند. (تحریر الوسیله، کتاب الطهارة، واجبات غسل، چهارمین واجب)
4)غسل و بطلان وضو
س)آیا بعد از غسل، خارج شدن بول و باد معده آن را باطل می کند؟
ج) خیر، غسل باطل نمی شود؛ ولی باید برای نماز وضو بگیرد.( العروة الوثقى، فصل فى مستحبات غسل الجنابه، م 10.)
5)غسل و حدث
اگر در اثنای غسل جنابت، حدث اصغر (بول، باد معده و...) خارج شود، آیا غسل صحیح است؟
ج)حدث اصغر در اثناى غسل به صحت غسل ضرر نمى رساند و لازم نیست که غسل را از نو شروع کند، ولی برای نماز و مانند آن باید وضو بگیرد.( اجوبةالاستفتاآت، س 185)
6)غسل و ضرر
س)کسی که می داند آب برایش ضرر دارد، چنانچه وضو یا غسل انجام دهد، آیا وضو و غسلش صحیح است؟
ج) بنابر احتیاط واجب در این فرض، وضو و غسلش باطل است.( امام، تعلیقات على العروة، فصل فی التیمم، م 18.)
-احکام تیمم بیماران:
1)تیمم بیمار
س)کسی که احتمال می دهد اگر غسل کند، بیماری او دیرتر بهبود یابد؛ آیا می تواند به جای غسل تیمم کند؟
ج) اگر انجام دادن غسل - هر چند با آب گرم - باعث شود بیماریش دیرتر خوب شود، می تواند تیمم کند. ( توضیح المسائل مراجع، م 669)
2)تیمم و سختی غسل
س)بیماری که آب برای او ضرر ندارد؛ ولی انجام غسل برایش دشوار است، آیا می تواند تیمم کند؟
ج) اگر انجام دادن غسل برای او حرج و مشقت داشته باشد، می تواند تیمم کند.( العروة الوثقى، فصل فى التیمم، الرابع.)
3)تیمم و احتمال ضرر
س)آیا انسان می تواند به صرف احتمال ضرر داشتن آب برای بدنش تیمم کند؟
ج) اگر احتمال او در نظر متعارف مردم بهجا باشد، باید تیمم کند(توضیح المسائل مراجع، م 670)
4)تیمم و آب سرد
س)اگر انسان جنب باشد؛ ولی آب گرم و مکان مناسب در دسترس نباشد، چه تکلیفی دارد؟
ج) اگر نتواند آب گرم کند و آب سرد نیز برای او ضرر داشته باشد و یا آنکه به طور کلی انجام دادن غسل برای او حرجی و دشوار است، می تواند تیمم کند.( العروة الوثقى، فصل فى التیمم، الثالث والرابع.)
5)تیمم صورت
س)آیا در تیمم، روی خود بینی هم باید دست کشیده شود؟
ج) خیر، مسح روی بینی لازم نیست.( توضیح المسائل مراجع، م 700)
6)تیمم پیشانی
س)آیا در تیمم موقع مسح پیشانی، لازم است تمام کف دو دست با پیشانی تماس پیدا کنند یا اینکه اگر کل پیشانی با بعضی از قسمت های دو دست مسح شود کافی است؟
ج) باید با تمام کف دو دست پیشانی را مسح کند.( استفتاآت جدید، س 40)
7)تیمم با دست شکسته
س)کسی که وظیفه اش تیمم است، اگر به علت شکستگی یک دست نتواند آن را به پیشانی برساند، تکلیف او چیست؟
ج) با دست دیگر که سالم است تیمم کند.( استفتاآت امام ، ج 1، تیمم، س 243)
8)تیمم بر موزاییک
س)آیا تیمم بر موزاییک صحیح است؟
ج) تیمم بر موزاییک صحیح است.( اجوبةالاستفتاآت، س 489)
9)تیمم بر سنگ مرمر
آیا تیمم بر سنگ مرمر صحیح است؟
ج) تیمم بر سنگ مرمر جایز است.( توضیح المسائل مراجع، م 685 و 686)
10)تیمم بر چوب
آیا تیمم بر چوب و تخته صحیح است؟
همه مراجع: خیر صحیح نیست.( تحریر الوسیله، کتاب الطهاره، التیمم، القول فیما یتمم به، م 1)
تبصره. اگر بر روی آنها گرد و خاک باشد، تیمم بر گرد و خاک صحیح است.
11)تیمم بر گچ دیوار
آیا تیمم بر گچ پخته (مثل گچ روی دیوار) صحیح است؟
ج) امام :بنابر احتیاط واجب، با وجود خاک، تیمم بر گچ دیوار صحیح نیست. (توضیح المسائل مراجع، م 685.)
مقام معظم رهبری مدظله العالی: تیمم برگچ دیوار صحیح است؛ ولی احتیاط مستحب آن است که با وجود خاک (و مانندآن) بر آن تیمم نکند.( اجوبةالاستفتاآت، س 210.)
12)تیمم بر آجر
س)آیا تیمم بر آجر صحیح است؟
ج) آری، تیمم بر آجر صحیح است؛ ولی بهتر (احتیاط مستحب) است با آن تیمم نکنند.( اجوبةالاستفتاآت، س210.)
13)تیمم و نمازهای بعدی
آیا کسی که برای جنابت، تیمم بدل از غسل کرده است، می تواند نمازهای بعدی را نیز با آن تیمم بخواند؟
همه مراجع: آری، تا هنگامی که تیمم و عذرش باقی است، می تواند با همان تیمم نمازهای بعدی را بخواند. ( اجوبةالاستفتاآت، س 202 و 204.)
14)تکرار تیمم
کسی که به جهت عذر به جای غسل، تیمم کند و کاری که وضو را باطل می کند برایش پیش بیاید؛ تکلیف او برای نمازهای بعدی چیست؟
حضرت امام: اگر نتواند برای نمازهای بعد غسل کند، باید وضو بگیرد و اگر نمی تواند وضو بگیرد، باید بدل از وضو تیمم کند.( توضیح المسائل مراجع، م 724)
آیتالله خامنهای: در صورتی که هنوز نمیتواند غسل کند، بنا بر احتیاط واجب باید بار دیگر تیمم بدل از غسل کند و وضو هم بگیرد.( استفتاآت جدید)
15)تیمم و قرآن
آیا کسی که وظیفه اش به جای غسل تیمم بوده، می تواند دست به قرآن بزند و یا به مسجد برود؟
آیتالله خامنهای: ترتیب همه آثار شرعى غسل بر تیمم بدل از غسل جایز است، مگر این که تیمم بدل از غسل به علت تنگى وقت باشد که در این صورت فقط کارهایى را که براى آن تیمم نموده مىتواند انجام دهد. (اجوبةالاستفتاآت، س 202 و 204.)
16)تیمم و تکرار نماز
پس از بر طرف شدن عذر، آیا نمازهایی را که با تیمم خوانده ایم، باید دوباره قضا کنیم؟
همه مراجع: خیر، قضا لازم نیست.( توضیح المسائل مراجع، م 727)
17)نیابت درتیمم
اگر وظیفه بیمار تیمم باشد ولی نتواند تیمم کند، باید نائب بگیرد و کسی که نائب می شود باید دست او را با دست خود او تیمم دهد و اگر ممکن نباشد باید نائب ، دست خود را به چیزی که تیمم به آن صحیح است بزند و به پیشانی و پشت دستهای او بکشد .
توضیح :
کسی که دست دارد ولی نمی تواند تیمم کند باید نائب بگیرد تا او را تیمم دهد .
الف ) اگر امکان دارد با دستهای خود او ، او را تیمم دهد .
ب ) اگر امکان ندارد ، دستهای خودش را به زمین زده و به صورت و دستهای او بکشد و کسی که از داشتن دست محروم است :
الف ) اگر یک دستش قطع شده و ذراع دارد باید آن دستی که سالم است را با ذراع دست دیگرش به زمین زده و به صورتش بکشد و بنا بر احتیاط مستحب دوباره با کف دست سالمش تمام پیشانی و دو طرف آن را مسح نماید و بعد با دست سالمش پشت ذراع و با ذراعش دست سالم را مسح نماید .
ب) اگر یک دستش سالم باشد و دیگری هم ذراع نداشته باشد ، همان کف دست سالم را به زمین زده و به پیشانی می کشد و بعد پشت دستش را به زمین می کشد و بنا بر احتیاط واجب علاوه بر این کار ، نائب هم
می گیرد به این صورت که با هم دو دستشان را به چیزی که تیمم بر آن صحیح است زده و به صورت کشیده و بعد نائب کف دستش را به پشت دست او می کشد .
ج) کسی که هر دو دستش قطع شده است ، اگر ذراع های او باشد باید به وسیله دو ذراع مانند دو کف دست تیمم کند زیرا دو ذراع حکم دو کف دست را دارند و اگر ذراع ندارد در این صورت پیشانی خود را به زمین کشیده و بنا بر احتاط واجب نائب هم می گیرد .
دریافت نشریه موازین(احکام پزشکی-ویژه بیماران(4) شماره 216 (مخصوص چاپ)
نظرات شما عزیزان: