پیامبر اکرم(ص) در خانه اُمّ سلمه  نشسته بودند.کسی از همسر ایشان اجازه ورود خواست.حضرت رسول(ص) فرمودند:ابلیس است، در را به روی او نبندید نمی خواهم راهش ندهید در را باز کنید و بگذارید بیاید .

وقتی ابلیس رو به روی پیامبر (ص) نشست، گفت من به اختیار خودم به اینجا نیامده ام، دو فرشته از جانب خداوند من را مأمور کردند تا جلسه ای با تو داشته باشم. حضرت فرمودند: من سؤالاتی دارم که تو باید به آنها جواب بدهی

حضرت رسول(ص) از شیطان پرسیدند: در این دنیا با چه کسی دشمن هستی؟

با تو! نسبت به شما دشمنی بسیار دارم. حضرت پرسیدند: چرا؟
 شیطان پاسخ داد: تو با این قدرت معنوی،مردم را هدایت می کنی و به آنها وعده قطعی می دهی که آنها را در قیامت نیز شفاعت خواهی کرد. تو مانع و مخل کار من هستی و زحمت مرا به باد می دهی.

حضرت رسول (ص) از شیطان پرسیدند: آیا با کس دیگری هم دشمن هستی، شیطان گفت:من با یاران و دوستان تو هم دشمن هستم. آنها وقتی گناه می کنند عاشق توبه هستند و از عذاب الهی دلهره دارند و به پدر و مادرشان احترام می گذارند. همچنین دشمن عالمی هستم که به علمش عمل می کند و دشمن کسی هستم که از کار خیر روگردان نیست.

شگفتی های پس از مرگ

هنگامی که انسان می‌میرد، موتور تمام فعالیت‌هایش خاموش می‌شود. و انسان به طور کامل خلع سلاح و فلج و بی‌حس می‌شود.تا اینجایش را همه می‌دانیم.امادانشمندان می‌گویند که بعد از مرگ قدرت شنوایی ما به این زودی ها از بین نمی‌رود. قدرت شنوایی ما آخرین حس ما است که به راحتی‌ بعد از مرگ از بین نمی‌رود. این را دانشمندان با آزمایشهای متعدد به دست آورده‌اند. بنابراین وقتی انسان میمیرد تا مدتها همچنان صداها را می‌شنود و این کاملا یک واقعیت علمی است که همچنان دانشمندان به دنبال دلیل آن هستند.

بعد از مرگ آلت تناسلی تقریبا ۵ برابر زمانی می‌شود که انسان زنده بوده‌است. درواقع بیضه‌ها به اندازه یک توپ متوسط می‌شوند.اما این دلیل کاملا علمی است و هیچ ربطی به خیلی از تخیلات ندارد. طبق نظر دانشمندان وقتی انسان می‌میرد قسمت‌هایی از بدن انسان که بیشترین میزان باکتری را دارد سریعتر و بیشتر باد می‌کنند، و از آنجا که بیشترین میزان باکتری در بدن در قسمت‌های تناسلی است این ناحیه از بدن سریع و به شدت باد می‌کند.

حتی امروزه با پیشرفت غیرقابل باور علم پزشکی، خیلی‌وقتها پیش‌می آید که تشخیص اینکه شخص مرده‌است یا زنده و بیهوش است و یا به کما رفته سخت است. قدیمی‌تر ها روشهای عجیبی داشتند چون فکر می‌کردند درد باعث می‌شود که فرد عکس‌العمل نشان دهد کارهای وحشتناکی مثل بریدن قسمتی از بدن و  سوزاندن بدن انجام می‌دادند. در این حال راحتترین کار این است که زبان او را چند بار بکشید اگر زنده باشد با کشیدن زبانش شما می‌توانید عکس العمل را روی زبان ببینید.

در هر حال روح با تعلق شدیدی که به جسد دارد، همواره در کنار جسد می‌ماند و از وضعیت خوب یا بد جسد متاثر می‌شود چه داخل در جسد و حساس به احساسات آن باشد چه نباشد. به همین جهت شاید بتوان گفت فشار قبر، می تواند کنایه از همان فعل و انفعالات شیمیایی باشد که جنازه را از هم می پاشد و ظرف مدت بسیار کمی، چنان تغییرات سریعی در آن ایجاد می کند که اگر امکان رویت جسد بعد از یک شب حاصل شود، صحنه‌ی دلخراش و اندوهباری در معرض دید قرار خواهد گرفت.

از فرمایشات حضرت علی(علیه‌السلام) است که:

مصاحبه اختصاصی بهشت و جهنم با شیطان

بهشت و جهنم: خودتان را معرفی کنید.

شیطان: فردی هستم از طایفه جن. مسمی به اسم خاص "ابلیس" و مشهور به اسم عام

"شیطان"

بهشت و جهنم: پیشه و شغل شما چیست؟

شیطان: مشاغل فراوانی دارم؛ گاهی مسافر کشم؛ سر دو راهی حق و باطل می ایستم و مسافران را در جاده گمراهی در بست به سفر جهنم می برم. گاهی کشاورزم و بذر کینه و نفاق را در زمین دلها می افشانم. گاهی نقاشم؛ رنگ بطلان به چهره حقیقت می زنم و جامه کژی برقامت راستی می پوشانم. گاهی هم خلبانم؛ با بالهای وسوسه و القاء آنقدر بر فراز قلب آدمی چرخ می زنم تا باند مناسب برای فرود بیابم.(2)

بهشت و جهنم: دشمنی دیرینه ات با آدمی زاد از کجا سرچشمه می گیرد؟

شیطان: ماجرا از آن روزی شروع شد که صحنه آرای خلقت، دست به کار آفرینش آدم شد.(3) ملائک نه از روی اعتراض که از روی کنجکاوی گفتند: این موجود خاکی که می آفرینی بر روی زمین فسادها خواهد انگیخت و خونهای بسیارخواهد ریخت.اگر قصد تو طاعت بردن است که ما در فرمانبری مطاعیم. واگر مقصود تو تسبیح و تقدیس است که ما پیوسته در این کاریم.(4)

با ما بگو حکمت این کار در چیست؟  او در جواب فرمود:

اگر میخواهی از مرگ نترسی...

بسم الله‌ الرحمن الرحیم
ذکر مبارک ـ درس 23 ـ سوره بقره آیات 146 تا 153 ـ جزء دوم
توجه: به دلیل حجم مطالب بهتر است این درس در دو جلسه برگزار گردد

آیه 146
الَّذينَ آتَيْناهُمُ الْكِتابَ يَعْرِفُونَهُ كَما يَعْرِفُونَ أَبْناءَهُمْ وَ إِنَّ فَريقاً مِنْهُمْ لَيَكْتُمُونَ الْحَقَّ وَ هُمْ يَعْلَمُونَ
اهل كتاب، نسبت به هویت پیامبر اسلام [بر اساس اوصافش كه در تورات و انجیل خوانده‎اند] به گونه‌‎ای كه پسران خود را می‎شناسند؛ شناخت دارند و به‌طور مسلم گروهی از آنان حق را در حالی كه می‎‌دانند، پنهان می‌‎دارند.
واژه:
يَكْتُمُونَ: کتمان می‌کنند. (يَكْتُمُ: کتمان می‌کند) (ریشه: كَتْم)
1ـ حق واضح را نپذیرفتند
نشانه های پیامبر صلی‌الله‌وعلیه‌وآله‌وسلم در نزد یهودیان به قدری واضح و روشن بود که ایشان را چون فرزند خویش می شناختند و کوچک ترین تردیدی در راستی دعوت وی نداشتند، با این حال، گروهی از آنان، حق‌پوشانی کرده و آن حضرت را انکار کردند.
پیام:
حتّى دربارة دشمنان، انصاف را مراعات كنيم. قرآن، كتمان را به همة اهل‏كتاب نسبت نمى‌‏دهد. «فَرِيقاً مِنْهُمْ لَيَكْتُمُونَ». (این پیام در آیه 75 و 101 سوره بقره نیز بود)


آیه 147
الْحَقُّ مِن رَّبِّكَ فَلَا تَكُونَنَّ مِنَ الْمُمْترَيِنَ
[این] حق [كه تغییرِ قبله است] از سوی پروردگار توست؛ بنابراین از تردید كنندگان نسبت به حق مباش.
واژه:
المُمتَرینَ: تردید كنندگان (مِریَة: شک و تردید در موضوع) ‎
2ـ حق، پایدار خواهد بود
این آیه، با وجود اختصار، دربرگیرندة مطلب ارزنده ای است که توجه به آن لازم است و آن این است که: انکار دشمنان و لجاجت و عناد آنان، نباید سبب شود که مؤمنان دلسرد شده و تصور کنند که برای همیشه حق مخفی خواهد ماند؛ زیرا یکی از سنت‌ های خداوند آن است که باطل ـ حتی اگر هجمة عظیم تبلیغاتی دشمن را به همراه داشته باشد ـ  چون سرابی از بین خواهد رفت و زلال جاری حق، نمایان خواهد شد.
پیام:
دستورها و فرامين الهى كه از طريق وحى و يا روايات ثابت شود، جاى مجادله و مناقشه ندارد. «فَلا تَكُونَنَّ مِنَ الْمُمْتَرِينَ»

بسم الله‌ الرحمن الرحیم
ذکر مبارک ـ درس 22 ـ سوره بقره آیات 142 تا 145 ـ ابتدای جزء دوم

آیه 142
سَيَقُولُ السُّفَهاءُ مِنَ النَّاسِ ما وَلاَّهُمْ عَنْ قِبْلَتِهِمُ الَّتي‏ كانُوا عَلَيْها قُلْ لِلَّهِ الْمَشْرِقُ وَ الْمَغْرِبُ يَهْدي مَنْ يَشاءُ إِلى‏ صِراطٍ مُسْتَقيمٍ
به زودی مردم سبك مغز می‎‌گویند: چه چیزی مسلمانان را از قبله‌‎ای كه بر آن بودند [یعنی بیت‌‌المقدس، به سوی كعبه] گردانید؟ بگو: مالكیتِ مشرق و مغرب فقط ویژة خداست، هر كه را بخواهد به راه راست هدایت می‎كند.

واژه: السُّفَهاء: نابخردان (جمع سَفیه) («سفیه»، به کسی گفته می‌شود که زندگی مادی یا معنوی او دچار اختلال و بی‌نظمی گشته است. معادل صحیح آن در فارسی، سبک مغز است.)
1ـ تغییر قبله و بهانه‌جویی یهودیان
در آیات 142 تا 150، ماجرای تغییر قبله مطرح شده است.
پیامبر صلی‌الله‌وعلیه‌وآله‌وسلم حدود سیزده سال در مکه و مدت کوتاهی در مدینه به سمت بیت‌المقدس نماز می‌گزارد. در طول این مدت، یهودیان همواره آن حضرت و پیروانش را سرزنش می‌کردند که چرا مسلمانان خود قبله ندارند و به سمت قبلة ما نماز می‌خوانند. این امر موجب گردید پیامبر صلی‌الله‌وعلیه‌وآله‌وسلم از خداوند درخواست کند تا قبلة جدیدی را برای مسلمانان قرار دهد. خداوند نیز، دعای وی را اجابت کرد و حکم تغییر قبله به سمت مسجدالحرام را نازل فرمود.
2ـ دلیل رو نمودن به قبله
در آیات پیشین، ویژگی‌های قوم یهود و انواع کفر و ناسپاسی آنان نسبت به دستورهای الهی بیان شد. در این آیه، خداوند با پیش‌بینی بهانه‌جویی بعدی آنان که در تغییر قبله رخ خواهد داد، به پیامبر اسلام صلی‌الله‌وعلیه‌وآله‌وسلم و مسلمانان آمادگی می‌بخشد که در پاسخ آنان بگویند که مشرق و مغرب از آن خداست و رونمودن به سمت و جهت خاصی در نماز، تنها برای مصالحی چون آزمایش بندگان و ایجاد وحدت کلمه واجب شده است.
3ـ عظمت کعبه
افزون بر این که در آیات گذشته به گوشه‌ای از عظمت بسیار والای کعبه، قبلة دوم مسلمانان، اشاره شد و بیان گردید که تجدید بنای آن توسط پیامبر بزرگی چون ابراهیم علیه‌السلام آن هم پس از اعطای مقام امامت به وی صورت گرفته است و بیان این عظمت، جایگاه ممتاز قبله دوم مسلمانان را بیشتر روشن می‌نماید.

پیام : مسلمانان باید توطئه‎ها و شبهات دشمن را پیش‎بینى كرده و با پاسخ به آن‌ها، از نفوذ و گسترش آن پیش‌گیرى نمایند. «سَیَقُولُ ... قُل»

بسم الله‌ الرحمن الرحیم
ذکر مبارک ـ درس بیست و یکم ـ سوره بقره آیات 135 تا 141
1ـ شأن نزول آیات 135 تا 137
چند نفر از علماى يهود و مسيحيان نجران با مسلمانان بحث و گفتگو داشتند و هر يك از اين دو گروه خود را اولى و سزاوارتر به آئين حق ‏دانسته و ديگرى را نفى مى‏كردند و مسلمانان را به مذهب خويش دعوت مى‌نمودند، آيات فوق نازل شد و به آن‌ها پاسخ گفت.

آیه 135
واژه: حَنیفاً: حقّ‎گرا، مستقیم و متمایل از باطل به سوى حقّ. (حَنَف: میل به حقّ، اعتدال)
دین ابراهیم از آن جهت، «حَنیف» نامیده شد که از هرگونه شرک و انحرافی به دور بوده و در مسیر مستقیم توحید قدم می گذارد.
2ـ توحید، اصل اساسی شناخت آیین پاک
خودپرستى و خودمحورى به‌طور معمول سبب مى‏شود كه انسان حق را در خودش منحصر بداند، همه را بر باطل بشمرد و سعى كند ديگران را به رنگ خود در آورد چنان‌كه یهود و نصاری چنین می‌گفتند.
در حالی که دينداران واقعی كسانى هستند كه پيرو آئين توحيدى خالص باشند، توحيدى كه هيچ‌گونه با شرك آميخته نگردد، مهم‌ترين اصل اساسى براى شناخت آئين پاك از آئين‏هاى انحرافى همين رعايت كامل اصل توحيد است.
قرآن كریم در این آیه به پیامبر صلی‌الله‌وعلیه‌وآله‌وسلم دستور مى‎دهد كه در پاسخ تبلیغات آن‎ها بگو: «بلكه ما از آیین حنیف ابراهیم پیروى مى‎كنیم كه از مشركان نبود.» و این، کنایه از آن است که این دو دین آلوده به شرک هستند.
پیام : به تبلیغات سوء دیگران پاسخ دهید. «قالُوا... قُل»

آیه 136
واژه: لانُفَرِّقُ: فرق نمى‎گذاریم. (تَفریق: پراكنده كردن، جدایى افكندن‎)‎.
3ـ ایمان به همه‎ی پیامبران؛ لازمه‎ی پذیرش دین اسلام
این آیه، در واقع تفصیل جمله‎ی‎ «مِلّة اِبراهیم» در آیه‎ی قبل است؛ یعنی لازمه‎ی دین ابراهیم، ایمان به همه‎ی پیامبران است. در این آیه، حساب حضرت موسى و عیسى از حساب پیروان‌شان جدا مى‎شود و آن‎ها در ردیف پیامبران ابراهیمى قرار مى‎گیرند كه هم‎چون ابراهیم مردم را به توحید ناب دعوت مى‎كردند.
یکی از امتیازات دین اسلام نسبت به سایر ادیان الهی، این است که اسلام به حقانیت دیگر پیامبران اعتراف داشته و به رسالت آنان ایمان دارد؛ اگرچه معتقد است آن ادیان توسط پیروان‌شان دستخوش تحریف گردیده است.
ایمان به همه‎ی پیامبران، نشانه‎ی وحدت رویه و هدف واحد آنان نیز هست.
4ـ نزول قرآن به سوي مردم
در این آیه، از تعبیر «وَ ما اُنزِلَ اِلَينَا» برای ایمان به قرآن استفاده شده است. این تعبیر بیان‌گر این نکته است که قرآن کریم در عین این که بر پیامبر نازل شده، بر ما هم (از طریق پیامبر) نازل شده است. بنابر این، نقطة پایانی وحی، قلب مبارك رسول اكرم صلی‌الله‌وعلیه‌وآله‌وسلم نیست؛ بلكه تا گوش امت اسلامی هم چنان ادامه دارد و به همین دلیل، هنگام قرائت یا گوش دادن «یا اَیّهَا الَّذینَ آمَنوا» گفتن لبیک مستحب است.
(برای مطالعه دقیق‌تر این موضوع به مطلبی که در این باره در سایت سراج اندیشه منتشر شده است مراجعه نمایید)
پیام : در كنار ایمان قلبى، تسلیم عملى نیز لازم است. «آمَنَّا بِاللَّهِ ... نَحنُ لَهُ مُسلِمُونَ»

بسم الله‌ الرحمن الرحیم
ذکر مبارک ـ درس بیستم ـ سوره بقره آیات 127 تا 134

آیه 127 سوره بقره
وَ إِذْ يَرْفَعُ إِبْراهيمُ الْقَواعِدَ مِنَ الْبَيْتِ وَ إِسْماعيلُ رَبَّنا تَقَبَّلْ مِنَّا إِنَّكَ أَنْتَ السَّميعُ الْعَليمُ
ترجمه: و [یاد كنید] زمانی كه ابراهیم و اسماعیل پایه‌‎های خانه كعبه را بالا می‎بردند [و به پیشگاه حق می‎گفتند:] ای پروردگار ما! [این عمل را] از ما بپذیر كه تو شنوا و دانایی.
قدمت خانه‌ی خدا:
طبق آیات کریمه‌ی قرآن و احادیث، خانه‌ی کعبه از زمان حضرت آدم بوده و پیش از حضرت ابراهیم ساخته شده و وی تنها کار بازسازی و تجدید بنا را بر روی آن انجام داد. شاهد این امر، آیه‌ی 37 سوره‌ی ابراهیم است که در آن ابراهیم سال‌ها پیش و پس از آن‌که همسر و فرزند خود را در سرزمین خشک و سوزان مکه رها نمود، به خداوند عرض کرد: «پروردگارا! من ذریه‌ی خویش را در جوار خانه‌ی تو، سکونت دادم».
پیام: در مسیر اهداف الهى، بنّایى و كارگرى نیز عبادت است. «رَبَّنا تَقَبَّل مِنَّا».

آیه 128 سوره بقره
رَبَّنا وَ اجْعَلْنا مُسْلِمَيْنِ لَكَ وَ مِنْ ذُرِّيَّتِنا أُمَّةً مُسْلِمَةً لَكَ وَ أَرِنا مَناسِكَنا وَ تُبْ عَلَيْنا إِنَّكَ أَنْتَ التَّوَّابُ الرَّحيمُ
ترجمه: ای پروردگار ما! ما را [با همه ی وجود] تسلیم خود قرار ده، و نیز از دودمان ما امتی كه تسلیم تو باشند پدید آور، و راه و رسم عبادت‌مان را به ما نشان ده، و توبه ی ما را بپذیر، كه تو بسیار توبه‎پذیر و مهربانی.
واژه: اَرِنا: به ما بنما (اِرائة: نشان‌دادن، نمایاندن)
مگر ابراهیم گناه کرده بود که توبه کند؟
توبه همواره به معناي بازگشت از گناه نيست؛ بلكه عنوان توبه، در بسياري از موارد به درخواست لطف و عنايت الهي و طلب تنبّه اطلاق مي‌شود، چنان‌كه خداي سبحان از شمول لطف الهي بر مؤمنان، با تعبير «تاب» ياد مي‌كند: «لَقَدْ تابَ اللَّهُ عَلَى النَّبِيِّ وَ الْمُهاجِرينَ وَ الْأَنْصارِ الَّذينَ اتَّبَعُوهُ في‏ ساعَةِ الْعُسْرَةِ ـ مسلّماً خداوند رحمت خود را شامل حال پيامبر و مهاجران و انصار، كه در زمان عسرت و شدّت (در جنگ تبوك) از او پيروى كردند، نمود». (توبه/117) درخواست توبه از سوي دو پيامبر معصوم، حضرت ابراهيم و اسماعيل (عليهما‌السلام) نيز ناظر به اين معنا از توبه است، زيرا توبه از معصيت، درباره معصومان (عليهم‌السلام) كه عصيان و نسيان ندارند متصور نيست، بلكه درخواست توبه (عنایت) ابتدايي يا ترفيع درجه و بذل عنايت بیشتر است.
پیام‌ 1: به كمالات امروز خود قانع نشوید و تكامل آن را از خدا بخواهید. «رَبَّنا وَ اجعَلنا مُسلِمَینِ لَكَ».
‎پیام‌ 2: در دعاها به نسل و فرزندان، توجه ویژه کنیم. «وَ مِن ذُرِّیَّتِنا»
‎پیام‌ 3: دانستن احكام، بدون روح تسلیم سودى نخواهد داشت. «وَ اجعَلنا مُسلِمَینِ لَكَ... اَرِنا مَناسِكَنا».
درخواست مقام تسليم (مطلب اضافی ویژه مطالعه)
در قرآن كريم دعاهاي متعددي از حضرت ابراهيم و اسماعيل ‌(عليهما‌السلام) نقل شده است. هنگام اشتغال به نوسازي كعبه و پس از آن يكي از خواسته‌هاي آن حضرت و فرزندش از خداي سبحان اين بود كه پروردگارا! ما را تسليم محض خودت قرار ده: «رَبَّنا وَ اجْعَلْنا مُسْلِمَيْنِ لَكَ ».
مقام تسليم، مقام تفويض محض (واگذاری کامل امور به دست خدا) و برتر از مقام رضاست و با كمال توحيد هماهنگ است. درخواست مقام تسليم، در واقع تقاضاي داشتن قلب سليم است، زيرا قلب سليم به معناي قلب مسلم و مطيع است، با اين ويژگي كه جز ياد و مهر حق، چيز ديگري را در آن راه نيست. چنين منزلت والايي براي سالك بي‌ادعايي مانند حضرت خليل و حضرت ذبيح، مطلوب بود و درخواست شد.
آيه شريفه «إِذْ جاءَ رَبَّهُ بِقَلْبٍ سَليمٍ ـ صافات/84» گواه استجابت دعاي حضرت ابراهيم (عليه‌السلام) است. اثر استجابت آن دعا، در آزمون بسيار دشوار فدا كردن حضرت اسماعيل (عليه‌السلام) آشكار شد، زيرا اين پدر و پسر هر دو با ابراز آمادگي كامل خود، به فرمان خداوند گردن نهاده و تسليم محض فرمان او شدند
نيل فرزندانِ معنوي حضرت ابراهيم به مقام تسليم (مطلب اضافی ویژه مطالعه)
حضرت ابراهيم (عليه‌السلام) كه به فكر نسل‌هاي آينده خويش بود و به سرنوشت آنان اهتمام داشت، در بخش دوم از اين دعا براي فرزندان و نوادگان خويش دعا كرده و از خداي سبحان خواسته است تا آنان هم به مقام تسليم برسند. كلمه «مِن» بر تبعيض دلالت مي‌كند، از اين‏رو از «من ذرّيّتنا» استفاده می‌شود که تنها برخي از نوادگان حضرت ابراهيم ‏و اسماعيل (عليهما‌السلام) به مقام مزبور خواهند رسید.
اختصاص نيايش به ذرّيه طبيعي و نسل بدني است؛ ليكن گستره ‏نفوذ معنوي رهبران الهي ايجاب مي‌كند كه هر كس رهبري آنان را به صورت واقعی بپذيرد و پيرو راستين آنان باشد، از فرزندان آنان به حساب آيد. در تأييد اين نكته مي‌توان گفت كه خداي سبحان ابراهيم خليل‏الرحمان را پدر همه مسلمانان معرفي مي‌كند: «مِلَّةَ أَبيكُمْ إِبْراهيمَ هُوَ سَمَّاكُمُ الْمُسْلِمينَ مِنْ قَبْلُ ـ حج/78» چنان كه از ائمه معصومین به استناد آيه « فَمَنْ‏ تَبِعَني‏ فَإِنَّهُ‏ مِنِّي ـ ابراهیم/16» نقل شده است كه «سلمان منّا أهل ‌البيت» و در باره‏ عدّة ديگري نيز از رجال و نساء چنين وارد شده است. نتيجه اين‌كه، اميد گسترش آن نيايش، نسبت به فرزندان معنوي آنان بعيد نيست.
بر اين اساس، نيل به كمال مزبور، يعني مقام تسليم و انقياد و انقطاع كامل، مختص به معصومين (عليهم‌السلام) يا ويژه ذريّه ابراهيم خليل‏الرحمان نيست و ديگران نيز مي‌توانند در مسير تحصيل آن گام بردارند.
آیه 129 سوره بقره
رَبَّنا وَ ابْعَثْ فيهِمْ رَسُولاً مِنْهُمْ يَتْلُوا عَلَيْهِمْ آياتِكَ وَ يُعَلِّمُهُمُ الْكِتابَ وَ الْحِكْمَةَ وَ يُزَكِّيهِمْ إِنَّكَ أَنْتَ الْعَزيزُ الْحَكيمُ
ترجمه: ای پروردگار ما! در میان آنان پیامبری از خودشان برانگیز، كه آیات تو را بر آنان بخواند، و آنان را كتاب و حكمت بیاموزد، و [از آلودگی‎های ظاهری و باطنی] پاك‌شان كند؛ زیرا تو توانای شكست‎ناپذیر و حكیمی.
واژه: ابعَث: برانگیز (بَعث: برانگیختن)

امام علی علیه السلام : مَنِ اسْتَبَدَّ بِرَاءْيِهِ هَلَكَ؛  /  (نهج البلاغه : ح 161، ص 1163) 
هر كه به رأى خود تكيه زند هلاک شود.
  

سرمایه حیات !

وای به حال غفلت و سرمستی ما! امان از این بی هوشی و خواب سنگین ما! ... آیا نیامده وقت آن که درصدد اصلاح نفس برآییم و برای علاج امراض آن، قدمی برداریم؟ سرمایه جوانی را به رایگان از دست دادیم وبا غرور نفس و شیطان، جوانی را که باید با آن سعادتهای دوجهان را تهیه کنیم، از کف نهادیم. اکنون نیز درصدد اصلاح برنمی آییم تا سرمایه حیات هم از دست برود و با خسران تام و شقاوت کامل، از این دنیا منتقل شویم.

[ شرح حدیث جنود عقل و جهل، صص 345 - 351 ]

  لازمه عمل به فرائض الهی !

عَنِ الصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ جَدِّهِ (ع) قَالَ سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ صلی الله علیه و آله يَقُولُ : اعْمَلْ بِفَرَائِضِ اللَّهِ تَكُنْ مِنْ أَتْقَى النَّاس‏ . / الأمالي (للمفيد)، النص، ص: 351

اگر به فرائض الهی عمل کردی ، صرف عمل کردن به فرائض الهی شما را در ، عِداد با تقواترین مردم قرار می دهد و شما از با تقواترین مردم خواهی بود. بعضی از فرائض،فرائضی است که به طور معمول انجام می دهیم مثل : نماز ، روزه و ... لکن فرائض الله دائره اوسعی ( وسیع تری) دارد... یکی از فرائض الهی امر به معروف است. یکی از فرائض نهی از منکر است. بعضی از عناوین است که آنها یکی از مصادیق معروف و منکر است که به آنها توجه نداریم . فرض کنید که مصلحت است (یا) اقتضاء می کند ، یک حرفی را بزنید که اگر خاموش بنشینید گناه است ، این هم از فرائض است. ما خیلی از اینها غفلت داریم. این که فرمودند فرائض الهی را عمل کنید لازمه اش این است که ما فرائض الهی را بشناسیم.

[ شرح حدیث از امام خامنه ای (مدظلّه العالی) در مقدمه درس خارج 18/10/1396 ]

امام علی (ع): بِدَوامِ ذِكرِ الله‏ِ تَنجابُ الغَفلَةُ.  /  (غرر الحكم، ح4269) 
با پيوسته به ياد خدا بودن است كه پرده غفلت كنار مى ‏رود.

 
  ضخیم ترین حجابها !

 تا محبّت دنیا و زخارف آن در قلب است، عیوب آن محتجب ( وپنهان) است زیرا که پردۀ محبّت ضخیم ترین حجابها است ، چنانچه گفته اند : "حُبُّ الشَّی ءِ یُعمِی وَ یُصِمُّ"؛ - علاقه و حبّ به چیزی محبّ را کور و کر می کند . - آن روزی خدای تعالی عیب های آن را به ما بفهماند، و درد و درمان را به ما ارائه دهد که قلب را از محبّت دنیا تهی و از سرخ و زرد آن اعراض کنیم. پس چون این حجاب غلیظ خرق شد (پاره شده) عیب هایی که به صورت خوبی و نیکویی و جمال خودنمایی کرده بود، از پرده بیرون افتد و چون انسان درد و درمان را فهمید، راه سلوک بر او روشن شود و طریق اصلاح برای او آسان گردد.

[ امام خمینی ، شرح حدیث جنود عقل و جهل ، چاپ پانزدهم ، 1393 ، ص 308 ]

  ایمان چیست ؟

عَنْ أَبِي بَصِيرٍ ، قَالَ: سَأَلْتُ أَبَا عَبْدِ اَللَّهِ (عَلَيْهِ اَلسَّلاَمُ): مَا اَلْإِيمَانُ فَجَمَعَ لِي اَلْجَوَابَ فِي كَلِمَتَيْنِ فَقَالَ: اَلْإِيمَانُ بِاللَّهِ أَنْ لاَ تَعْصِيَ اَللَّهَ. ... (الأمالي (للطوسی) , ج 1 , ص 139)

ابو بصير مى‌گويد از امام صادق عليه السّلام پرسيدم:ايمان چيست‌؟ پس امام پاسخ را در دو كلمه برايم جمع نمود فرمود: ايمان به خدا اين است كه از او نافرمانى نكنى.... خُب این هم خطاب به مؤمنین وجود دارد؛ در قرآن ، در روایات معنای مؤمن چیست؟ حضرت جواب این سؤال را در دو کلمه برای ما بیان می کند. ارتباط بین انگیزه قلبی و عمل جوانحی با عمل جوارحی؛ ایمان به خدا این است که معصیت الهی را نکنی . پس معلوم می شود کسی که سرکشی کند از فرامین الهی، ایمان ندارد. البته معصیت الهی در اینجا به معنای گناه کردن از روی عمد است.

[ شرح حدیث از امام خامنه ای (مدظلّه العالی ) در مقدمه درس خارج ]

امام رضا (ع): أفضَلُ العَقلِ مَعرِفَةُ الإنسانِ نَفسَهُ.  /  (بحار الأنوار: ج78، ص352، ح9)
برترين خرد، خود شناسى انسان است.

 
طرح شیطنت آمیز !

جهاد اکبر ، جهادی است که با نفس طاغوتی خودش انسان انجام می دهد. شما جوان ها از حالا باید شروع کنید به این جهاد، نگذارید که قوای جوانی از دستتان برود، هر چه قوای جوانی از دست برود ریشه های اخلاق فاسد در انسان زیادتر می شود و جهاد مشکل تر. جوان زود می تواند در این جهاد پیروز بشود، پیر به این زودی نمی تواند، نگذارید اصلاح حال خودتان را از زمان جوانی به زمان پیری بیفتد، یکی از کیدهائی که نفس انسانی به انسان می کند و شیطان به انسان پیشنهاد می کند این است که بگذار برای آخر عمر، خودت را اصلاح کن، حالا از جوانی استفاده کن و بعدآخر عمر توبه کن. این یک طرح شیطنت آمیز است که نفس انسان می کند به تعلیم شیطان بزرگ. انسان تا قوای جوانیش هست و تا روح لطیف جوانی هست و تا ریشه های فساد در او کم است می تواند اصلاح کند خودش را.

[ صحیفه نور، ج 7، ص 211 ]

  تربیتی در حساب خدا !

عَن جابر بن یزید الجُعفی عَن ابی جعفرٍ محمدبن‌علیٍ الباقر علیه‌السلام قال مَن قَدَّمَ اَولَاداً یَحتَسِبُهُم عِندَالله حَجَبُوهُ مِنَ النَّارِ بِإِذنِ الله عَزَّوَجَل؛ (الامالی شیخ صدوق، صفحه‌ی 634)

«یَحتَسِبُهُم عِندَالله» یعنی جوری این فرزندان را، این اولاد را بار بیاورد که بتواند آنها را به حساب خدا بگذارد. طبعاً فرزندی را انسان می تواند به حساب خدا بگذارد که او تربیت الهی پیدا کرده باشد؛ متدیّن باشد؛ اهل فسق و فجور و تضییع اوقات و این ها نباشد. این [فرزند] را انسان می تواند به حساب خدا بگذارد و الّا اگر یک فرزندی بود که انسان او را بد تربیت کرد –کما این که بعضیها فرزندان خودشان را بد تربیت می کنند؛ از اوّل این بچّه را اهل دنیا و اهل اشرافیگری و اهل شهوات و این ها بار می‌آورند. در محیط خانواده، پدر و مادر، مشی شان برای فرزند، یک سرمشق است. اگر این سرمشق، سرمشق بدی باشد، بچّه بد بار می‌آید. فرض کنید پدر و مادر متقلّب [باشند]، دروغگو [باشند]، به همدیگر رحم نمی کنند، به همدیگر خیانت می کنند؛ اینها را هم بچّه، جلوی چشمش می بیند ؛ [پدر و مادر] به مسائل دینی اهمّیّت نمی دهند؛ به فرائض، به نماز، به روزه. بچّه [هم] همین‌جور بار می‌آید. این تربیت بد است- گاهی هست که انسان بچّه را، تربیت بد هم نمی کند لکن رها می کند؛ خیلی از ماها گرفتار این معنا هستیم؛ نه این که بچّه را بد تربیت کنیم، نه، امّا رهایش می کنیم؛ کَأنّه احساس مسئولیّتی نسبت به او نداریم. گاهی اوقات برای درس خواندن و مشق نوشتنش وقت صرف می کنیم اما برای نماز خواندنش، برای آشنا شدنش با قرآن، با مسائل دینی، نه، هیچ وقتی نمی گذاریم. این رها کردن بچّه است. این ها را نمی شود انسان به حساب خدا بگذارد؛ یعنی بگوید خدایا این بچّه را من تربیت کردم برای تو، در حساب تو؛ نمی شود. ... تربیت فرزندان، تربیت تک‌تک فرزندان نیست، تربیت محیط خانواده است. محیط خانواده که خوب بود، چه بچّه یکی باشد چه پنج تا باشد، فرقی نمی کند، به‌طور طبیعی، به‌طور غالب خوب تربیت می شوند. پس بنابراین «یَحتَسِبُهُم عِندَالله» که در این حدیث شریف هست، معنایش این است که بچّه را جوری تربیت کند که بتواند او را پای خدا حساب کند. حالا، اگر «مَن قَدَّمَ اَولَاداً یَحتَسِبُهُم عِندَالله»، اگر [انسان] تقدیم کند اولادی را -تقدیم کند یعنی بار بیاورد، پرورش بدهد، ارائه بدهد فرزندانی را- که بتواند آنها را پای خدا حساب بکند، این فرزندان، او را از آتش الهی، از عذاب الهی دور نگه می دارند، مانع می شوند. این یکی از این چیزهای مهم است. خدای متعال به ما میگوید که عمل صالح کنید تا پیش خدای متعال مأجور باشید، از عذاب الهی مأمون باشید؛ اما به این اکتفا نمی کند؛ می فرماید اگر چنانچه نسل بعد از خودتان را هم تربیت کردید، این هم یک حسنه‌ای است، یک عمل صالحی است که می تواند شما را حاجب از آتش باشد.

 [ برداشت از : Khamenei.ir ]

امام علی علیه السلام: فَمَنْ اءَخَذَ بِالتَّقْوى عَزَبَتْ عَنْهُ الشَّدائِدُ.  /  (نهج البلاغه: خ 189، ص 636)
آن كه تقوا پيشه كند، سختى ها از او دورى گزيند.

 
طعمه ابلیس

ای عزیز ... از حیله های نفسانی غافل مشو که نفس و شیطان در کمین هستند و در پی فرصت می گردند که انسان را از راه حق برگردانند. هیچ گاه به کمالات خود مغرور مشو، که غرور از شیطان است. همیشه به خود بدبین باش، و از سوء عاقبت در ترس و هراس باش. و اگر دیدی در تو از این علوم اعجاب و خود بینی و خود پسندی حاصل شده است، بدآن که طعمه ابلیس شدی و از راه سعادت دور افتادی. و آن گاه نظر کن ببین جز پاره(ای) اصطلاحات بی مغز، چه در دست داری؟ آیا می توان با این اصطلاحات، ملائکه الله غلاظ و شداد را جواب داد؟ ... آیا می توان در قبر و قیامت هم باز با همین پای چوبین رفت و از صراط هم می توان با این پای چوبین گذاشت؟

[ شرح حدیث جنود عقل و جهل، ص 342 ]

  کأنهّ بنا نيست از دنيا جدا بشوند !

عن أبي جعفر عليه السلام قال" سمعت جابر بن عبد اللَّه يقول: اِنَ‏ رَسُولَ اَللَّهِ ص‏ مَرَّ بِنَا ذَاتَ يَوْمٍ وَ نَحْنُ فِي نَادِينَا وَ هُوَ عَلَى نَاقَتِهِ وَ ذَلِكَ حِينَ رَجَعَ مِنْ‏ حَجَّةِ اَلْوَدَاعِ‏ فَوَقَفَ عَلَيْنَا فَسَلَّمَ فَرَدَدْنَا عَلَيْهِ اَلسَّلاَمَ ثُمَّ قَالَ مَا لِي أَرَى حُبَّ اَلدُّنْيَا قَدْ غَلَبَ عَلَى كَثِيرٍ مِنَ اَلنَّاسِ حَتَّى كَأَنَّ اَلْمَوْتَ فِي هَذِهِ اَلدُّنْيَا عَلَى غَيْرِهِمْ كُتِبَ وَ كَأَنَّ اَلْحَقَّ فِي هَذِهِ‏ اَلدُّنْيَا عَلَى غَيْرِهِمْ وَجَبَ وَ حَتَّى كَأَنْ لَمْ يَسْمَعُوا وَ يَرَوْا مِنْ خَبَرِ اَلْأَمْوَاتِ قَبْلَهُمْ سَبِيلُهُمْ سَبِيلُ قَوْمٍ سَفْرٍ عَمَّا قَلِيلٍ إِلَيْهِمْ رَاجِعُونَ بُيُوتُهُمْ أَجْدَاثُهُمْ‏ وَ يَأْكُلُونَ تُرَاثَهُمْ‏ فَيَظُنُّونَ أَنَّهُمْ مُخَلَّدُونَ بَعْدَهُمْ‏ هَيْهَاتَ هَيْهَاتَ أَ مَا يَتَّعِظُ آخِرُهُمْ بِأَوَّلِهِمْ لَقَدْ جَهِلُوا وَ نَسُوا كُلَّ وَاعِظٍ فِي‏ كِتَابِ اَللَّهِ‏ وَ آمَنُوا شَرَّ كُلِّ عَاقِبَةِ سُوءٍ وَ لَمْ يَخَافُوا نُزُولَ فَادِحَةٍ وَ بَوَائِقَ حَادِثَةٍ. ( الشافی ، ص821 )

حِضرت‌باقر(علیه السلام ) روایت می‌کنند از جابربن‌عبدالله؛ می‌گوید جمع شده بودیم، مشغول گفت‌وگو بودیم، حضرت رسول(صلی الله علیه و آله ) در حالی که سوار شترشان بودند، یک روزی از کنار ما عبور کردند - فرمایش پیغمبر اکرم، خطاب به ماهاست، دربارۀ ما این حرف گفته شده - می‌فرمایند: چگونه است که می‌بینم محبت دنیا بر بسیاری از مردم غالب شده! گویا مرگ برای آنها نیست و فقط برای دیگران، مرگ مقدّر و معین شده است، اینها بنا نیست بمیرند! این طور مکِبّ [روی آورنده] بر دنیا و محبت دنیایند، کأنّه بنا نیست از دنیا جدا بشوند. این حقوقی که مردم دارند، مسلمان‌ها دارند، گویا این حقوق بر اینها واجب نشده است و بر دیگران این حقوق واجب شده است! گویا اصلاً اطلاعی ندارند از مردمی که قبل از اینها وارد عالمَ اموات شدند و مرُدند. کلمۀ سَفر جمع سافرِ است. گویا اینها خیال می کنند که این مرُده هایی که رفتند، این مرُده‌ها مسافرانی هستند که بزودی به طرف اینها برمی گردند. کأنّه اصلاً مرگ به معنای واقعی‌اش برای اینها جا نیفتاده! مرده‌ها را در قبرها جا می‌دهند، میراث آنها را می‌خورند، خیال می کنند که خودشان بعد از این، تا ابد بناست در دنیا بمانند! کأنه باورشان این است. ممکن است ما بگوییم: ما که مرگ را قبول داریم. بله، در ذهنمان قبول داریم، اما در باطنِ دلمان قبول نداریم که روزی باید از این عالم به عالم برزخ برویم و وارد در یک عالم عجیب ناشناخته‌ای شویم که انسان قادر بر کوچکترین عملی برای نجات خودش نیست. در اینجا هزار کار می‌توانیم برای نجات خودمان انجام بدهیم؛ توسّل کنیم، خدمت کنیم، تلاش کنیم، مجاهدت کنیم، همه کار می‌توانیم بکنیم اما آنجا که رفتیم، دستها بسته است، برای نجات خودمان از مشکلاتی که آنجا ممکن است پیش بیاید، راهی وجود ندارد. این را باید از عُمق جان باور کرد، صِرف باورِ عقلی و ذهنی کافی نیست.

 [ شرح حدیث از امام خامنه ای در ابتدای درس خارج ، 17/7/91 ]

جملاتی حکیمانه از قرآن کریم
كتابي فرخنده بر تو فرو فرستاديم، تا در آيات آن تدبير كنند و خردمندان از آن پند گيرند. ص آیه۲۹

************************
بدانید که زندگی دنیا بازی و سرگرمى و آرايش و فخرفروشى شما به یکدیگر و رقابت در افزایش اموال و فرزندان است. همانند باراني كه محصولش كشاورزان را در شگفتي فرو مي‏برد ، سپس خشك مي‏شود به گونه ‏اي كه آن را زرد رنگ مي‏بيني،‌سپس خس و خاشاک گردد ... زندگانى دنيا جز كالاى فريبنده نيست. حدید آیه ۲۰

 ************************
در روی زمین به تکبر راه مرو که نمی توانی زمین را بشکافی و هرگز قامتت به بلندای کوهها نمی رسد. اسراء آیه ۳۷

 ************************
بندگان خاص خداوند رحمان‏،كسانى هستند كه با آرامش و بى‏ تكبّر بر زمين راه مى‏ روند؛وهنگامى كه جاهلان آنها را مخاطب سازند [و سخنان نابخردانه گويند]،  به ملايمت پاسخ مى‏ دهند. فرقان آيه ۶۳
 

************************
در آنچه خداوند بر تو بخشيده است، سراى آخرت را بجوى و سهم خود را از دنيا فراموش مكن و همانگونه كه خدا به تو نيكي كرده است نيكي كن و هرگز فساد در زمين منما كه خدا مفسدان را دوست ندارد. قصص آیه ۷۷

منبع : پایگاه عرفان

۱ـ قال الرضا علیه السلام:

«مَنْ کَانَ مِنَّا وَ لَمْ یُطِعِ اللهَ فَلَیْسَ مِنَّا»

هر کس خودش را با ما بداند و خدا را اطاعت نکند از ما نیست

سفینة البحار

هر چند زبان الکنم گویا نیست                 در طاقت این قطره ی دل دریا نیست
سلطان سریر ارتضا فرمودند :         هر کس که مطیع حق نشد از ما نیست

۲ـ قال الرضا علیه السلام:

«مَنْ فَعَلَ مَا لَزِمَهُ مِنْ اَمْرِ الْمُؤْمِنِینَ بَاهَی اللهُ تَعَالَی بِهِ وَ مَلائِکَتُهُ »

هر کس وظایف خود را نسبت به مؤمنان انجام دهد خداوند و فرشتگان به او مباهات می کنند.

مستدرک الوسائل/ ج ۲/ ص ۴۱۳

در حق برادران مراعات خوش است       شب با غزل و اشک و مناجات خوش است
از سوی ملایک و خداوند کریم                 بر بنده ی اینچنین، مباهات خوش است

۳ـ قال الرضا علیه السلام:

«اِعْلَمْ اَنَّهُ لاوَرَعَ اَنْفَعُ مِنْ تَجَنُّبِ مَحَارِمِ اللهِ وَ الْکَفِّ عَنْ اَذَی الْمُؤْمِنِ»

هیچ خویشتنداریی سودمندتر از دوری  از حرام و پرهیز از آزار مؤمنان نیست.

فقه الرضا علیه السلام / ص۳۵۶

از کار حرام نفس را باز بدار                               بال و پر روح را به پرواز بدار
از ذهن بشوی مؤمن آزاری را                            در جامعه خویش را سرافراز بدار