تدبر در قرآن

شرح و توضيح

همه موجودات چه انسان و چه غير انسان محدود به حدود، و پيوسته در حال رشد، و در تغيير و تحول اند و همين محدوديت و تغيير و تحول براى آنان كافى است كه نتوانند كار كاملى را چه در زمان اندك و چه در زمان طولانى ارائه دهند.

انسان چه از نظر جسمى چه از نظر روحى و چه از نظر عقلى پيوسته در حال تغيير و تحول است و امروزش با ديروز و فردايش و حتى لحظه اى با لحظه ديگرش تفاوت دارد.

امروز چيزى را مى فهمد و روز بعد بهتر از آن را، امروز چيزى را مى نويسد و فردا مى گويد امروز بهتر از آن را مى نويسم، امروز كتابى را به نظر خودش خوب و بى عيب چاپ مى كند و چند سال بعد مى گويد اى كاش آن كتاب را ننوشته بودم، و امروز كه از پختگى نسبى عقلى و علمى برخوردارم مى نوشتم.

خلاصه در اعمال و اخلاق و روحيات و عقليات و نوشتجات انسان تا پايان عمرش اختلاف فراوان و تفاوت بسيار رخ نشان مى دهد.

«هيچ انسانى نيست مگر آن كه احساس مى كند امروز عاقل تر از ديروز است، و هر عملى كه امروز مى كند، هر چيزى كه امروز مى سازد، هر تدبيرى كه مى كند، رأى و نظرى كه مى دهد، و حكمى كه مى نمايد پخته تر و متين تر و محكم تر از كار و صنعت و تدبير و رأى ديروز است، حتى يك عمل از قبيل كتابت و گفتن شعر و ايراد خطبه و امثال آن كه امتداد زمانى دارد، آخر آن بهتر از اول آن، و برخى بهتر از بعض ديگر است.