انسان برای ارتباط با دیگران و دعوت آنها به خوبیها، نیاز به اخلاق نیک و شرح صدر دارد و راه دستیابی به شرح صدر و اخلاق نیک، عرض نیاز به درگاه الهی است. یکی از دعاهای قرآنی موثر برای دستیابی به شرح صدر که انسان باید به آن توجه نموده و در سختی ها این دعا را در نماز و غیر نماز زمزمه کند، دعای پیامبر بزرگ الهی حضرت موسی(علیه السلام) است که بعد از مأموریت یافتن از طرف خداوند، برای رفتن سوی فرعون این چنین به خداوند عرضه داشت: «قالَ رَبِّ اشْرَحْ لِی صَدْرِی وَ یَسِّرْ لِی أَمْرِی وَاحْلُلْ عُقْدَةً مِّن لِّسَانِی یَفْقَهُوا قَوْلِی[طه/ ۲۸] گفت: پروردگارا سینه ام را گشاده گردان و كارم را براى من آسان ساز و از زبانم گره بگشاى[تا] سخنم را بفهمند.» پاسخ دادن بدی دیگران با خوبی نیز تأثیر شگرفی در جذب آنها داشته و دشمنی ها را تبدیل به دوستی می کند. «وَلَا تَسْتَوِی الْحَسَنَةُ وَلَا السَّیِّئَةُ ادْفَعْ بِالَّتِی هِیَ أَحْسَنُ فَإِذَا الَّذِی بَیْنَكَ وَبَیْنَهُ عَدَاوَةٌ كَأَنَّهُ وَلِیٌّ حَمِیمٌ[فصلت/ ۳۴] و نیكى با بدى یكسان نیست[بدى را] آنچه خود بهتر است دفع كن آنگاه كسى كه میان تو و میان او دشمنى است گویى دوستى یكدل مى گردد.» «وَمَا یُلَقَّاهَا إِلَّا الَّذِینَ صَبَرُوا وَمَا یُلَقَّاهَا إِلَّا ذُو حَظٍّ عَظِیمٍ[فصلت/ ۳۵] و این[خصلت] را جز كسانى كه شكیبا بوده اند نمى یابند و آن را جز صاحب بهره اى بزرگ نخواهد یافت.» یکی از زمینه های رسیدن به موفقیت الفت گرفتن با دیگران و همنشینی خوبان است، خوش اخلاق ترین افراد کسانی هستند که بادیگران الفت می گیرند و دیگران نیز به راحتی می توانند با آنان الفت بگیرند.امیر المومنین علی علیه السلام می فرمایند: «وَ اعْلَمْ اَنَّ الاِلْفَ مِنَ اللّهِ وَ الْفِرْكَ مِنَ الشَّیْطانِ؛[۱] بدان كه، انس و الفت گرفتن [با دیگران] از خداوند و دشمنى از شیطان است.»انسان فطرتا مهربانی را دوست دارد. و اگر از کسی نیکی ببیند به او محبت و علاقه پیدا می کند.امام علی(علیه السلام) فرمود: «ثَلاثٌ یُوجِبنَ المَحَبَّةَ: حُسنُ الخُلقِ وَ حُسنُ الرِّفقِ وَ التَّواضُعُ ؛سه خصلت موجب دوستى است : خوشخویى ، مهربانى و فروتنى».[۲] گشاده رویی از لوازم مهربانی است که در روایت به آن اشاره شده است. امام على علیه السلام در این باره فرمود: «عَلَیکَ بِالبَشاشَةِ فَإنَّها حِبالَةُ المَوَدَّةِ؛ بر تو باد خوشرویى ، که خوشرویى، کمند دوستى است». [۳] و در روایت دیگر حضرت، گشاده رویى را سبب دوستى و محبّت برشمرده وفرموده اند:« گشاده رویى، سبب دوستى و محبّت است.»[۴] مهرورزی و اخلاق نیک از عوامل موفقیت بوده و موجب ازدیاد روزی انسان می شود. معصوم در روایت می فرماید: «حسن الخلق یزید فی الرزق خلق نیکو روزی را زیاد می کند.»[۵]بنابراین انسان برای رسیدن به موفقیت، باید در برخورد با دیگران، مهرورزی را سرلوحه کار خود قرارداده و به آفریده های الهی مهربانی کند. منابع: [۱] نهج البلاغه خطبه۱۷۸
[۲] غرر الحکم و درر الکلم، حدیث۴۶۸۴
[۳] غرر الحکم و درر الکلم، حدیث۶۱۰۱
[۴] غرر الحكم: ج۴، ص۱۲۶، ح۵۵۴۶
[۵] بحار الانوار: ج۶۸، ص396
نظرات شما عزیزان: