خلاصه معنی آن که: «گمان مکن که پروردگار، غافل است از کرده ظالمان وستمکاران! نه چنین
[435]است، و این مهلتی که به ایشان داده به جهت آن است که: عذاب وسزای عمل ایشان را به روزی اندازد که در آن چشمها به کاسه سر می جهد. و همه مردمان در آن روز شتابان خواهند بود. یعنی از حیرانی و سرگردانی آرام و سکون نخواهند داشت و به هر طرف خواهند دوید. و چشمهای ایشان باز خواهد ماند، وقدرت نخواهند داشت که: چشمهای خود را به هم گذارند. و دلهای ایشان از شدت خوف و فزع، پریده خواهد بود و از عقل و هر چیزی خالی خواهد بود» . (1)
و باز حق – سبحانه و تعالی – می فرماید:
«و سیعلم الذین ظلموا ای منقلب ینقلبون»
یعنی: «زود باشد بدانند آنان که ظلم و ستم کردند، که بعد از موت بازگشت ایشان به کدام مکان خواهد بود» . (2)
آری: بازگشت ظالم، البته به آتش سوزنده، و مار و عقرب گزنده خواهد بود. و ستم بر بندگان خدا، و چشم داشت آمرزش در روز قیامت، نیست مگر از حمق و سفاهت.
مکن بد که بد بینی ای یار نیک
که ناید ز تخم بدی بار نیک
دهقان سالخورده چه خوش گفت با پسرکای نور چشم من بجز از کشته ندروی از متمم مکارم اخلاق، و مبعوث بر کافه آفاق، مروی است که: «پست ترین وذلیل ترین خلق در نزد خدا کسی است که: امر مسلمانان در دست او باشد و میان ایشان به راستی رفتار نکند» . (3)
و در حدیثی دیگر از آن سرور مروی است که: «ظلم و جور کردن در یک ساعت، بدتر است در نزد خدا از شصت سال گناه» . (4)
و فرمود که: «هر که از انتقام و مکافات بترسد، البته از ظلم کردن باز می ایستد» . (5)
چون منتقم حقیقی البته انتقام هر ظلمی را می کشد. و مکافات ظالم را به اومی رساند.
چو بد کردی مباش ایمن ز آفات
که واجب شد طبیعت را مکافات
از جانب خداوند معبود، وحی به حضرت داود رسید که: «به اهل ظلم بگو: مرا یادنکنند که بر من واجب است یاد کنم هر که مرا یاد بکند. و یاد کردن ظالمین، به لعن کردن ایشان است.
در هنگامی که حضرت سید سجاد – علیه السلام – را وفات رسید به حضرت امام محمد باقر – علیه السلام – فرمود که: «زنهار، ای فرزند! که ظلم نکنی بر کسی، که دادرسی به غیر از خدا نداشته باشد» . (6)
زیرا که او را چون کسی دیگر نباشد، دست به درگاه مالک الملوک بر می دارد و منتقم حقیقی را بر سر انتقام می آورد. هان، هان ای آنکه زمام اختیار مردم در دست داری! تابیچارگان بی کس را نیازاری، که کس بی کسان در مقام آزار تو برآید.
دردمندان بلا زهر هلاهل نوشند
قصد این قوم خطا باشد هین تا نکنی
[436]منجنیق آه مظلومان به صبح
زود گیرد ظالمان را در حصار
از حضرت امام محمد باقر – علیه السلام – مروی است که: «هیچ کس نیست که به دیگری ظلم کند مگر اینکه خدا به آن ظلم او را می گیرد، در جان یا مال او» . (7)
مردی که مدتی والی موضعی بود به خدمت آن والی امامت عرض کرد که: «آیا توبه از برای من هست؟ فرمود نه، تا هر که بر ذمه تو حقی دارد به وی برسانی» . (8)
و نیز از آن حضرت مروی است که: «آنچه مظلوم از دین ظالم می گیرد بیش از آن چیزی است که ظالم از مظلوم می ستاند» . (9)
و از حضرت امام جعفر صادق – علیه السلام – منقول است که: «در تفسیر قول خدای – عز و جل –
«ان ربک لبالمرصاد»
فرمودند که: پلی بر صراط هست که از آن نمی گذردبنده ای که بر گردن او مظلمه باشد» . (10)
و فرمود که: «هیچ ظلمی شدیدتر و بدتر از ظلمی نیست که بر کسی باشد که یاوری بجز خداوند قهار نیابد» . (11)
و نیز فرمود که: «هر که بخورد مال برادر خود را به ناحق و به او رد نکند، خواهدخورد در روز قیامت شراری از آتش دوزخ را» . (12)
و از آن جناب مروی است که: «پروردگار عالم – جل شانه – وحی فرستاد به پیغمبری از پیغمبران، که در مملکت پادشاه جباری بود، که برو به نزد این مرد جبار و به او بگو که: من تو را وانداشته ام از برای ریختن خون بی گناهان و گرفتن اموال مردمان، بلکه ترا صاحب اختیار کردم به جهت آنکه صداهای مظلومان را از درگاه من بازداری.
و ناله های ایشان را کوتاه کنی. من نخواهم گذشت از ظلمی که بر احدی شود، اگر چه ازجمله کفار باشد» . (13)
آری: پادشاهی، حکم شبانی دارد، که آفریدگار عالم او را بر رعیت گماشته و از اومحافظت ایشان را خواسته. و چنانچه اندکی در حفظ و حراست ایشان اهمال ومسامحه نماید به زودی دست او را از شبانی ایشان کوتاه فرماید و در روز محاسبه روزقیامت حساب جزء جزء را از او می طلبد.
میازار دهقان به یک خردله (14)
که سلطان، شبان است و دهقان گله
چو پرخاش بینند و بیداد از او
شبان نیست، گرگ است، فریاد از او
شهی که حفظ رعیت نگاه میدارد
حلال باد خراجش که مزد چوپانی است
[437]و گرنه راعی خلق است زهر مارش باد
که هر چه میخورد از جزیه مسلمانی ست
و نیز از آن حضرت مروی است که فرمود: «هر که بدی کند با مردمان و بر ایشان ستم روا دارد، او را ناخوش نیاید، چون به او بدی کنند و ستمی به او رسد، چون فرزندآدم، آنچه را می کارد می درود و هیچ کس از تخم تلخ، میوه شیرین برنمی دارد. و تخم شیرین، بار تلخ نمی دهد» . (15)
اگر بد کنی چشم نیکی مدار
که هرگز نیارد گز، انگور بار
مپندارم ای در خزان کشته جو
که گندم ستانی به وقت درو
چه عجب نیست از بسیاری از ابناء زمان، که انواع ظلم و ستم از ایشان به بیچارگان می رسد! و اگر روزی ورق زمانه برگردد و دست ایشان از ظلم کوتاه شود، و روزگاردر صدد مکافات برآید، آه و ناله ایشان از ثریا می گذرد. و زبان شکوه خالق و خلق رامی گشاید. و بر کسانی که اگر شفاعت مظلومی را در نزد ایشان می کرد به هیچ گونه قبول نمی کردند، اعتراض می کنند و ایشان را ملامت و سرزنش می نمایند که آخر، چنین ظلمی بر ما می شود، و تو چنین ساکت نشسته ای! چرا گریبان چاک نمی کنی و بر سر، خاک نمی ریزی و شورش و غوغا نمی نمائی؟ !
ببری مال مسلمان و چو مالت ببرند
بانگ و فریاد بر آری که مسلمانی نیست
1. ابراهیم، (سوره 14) ، آیه 42 و 43.2. شعراء، (سوره 26) ، آیه 2273. بحار الانوار، ج 75، ص 352، ح 61.4. بحار الانوار، ج 75، ص 352، ح 61.5. کافی، ج 2، ص 331، ح 6.6. بحار الانوار، ج 75، ص 308، ح 1.7. بحار الانوار، ج 75، ص 313، ح 228. بحار الانوار، ج 75، ص 329، ح 59 و کافی، ج 2، ص 331.9. بحار الانوار، ج 75، ص 312، ح 21.10. بحار الانوار، ج 75، ص 312، ح 19.11. کافی، ج 2، ص 331، ح 1.12. کافی، ج 2، ص 333، ح 15.13. بحار الانوار، ج 75، ص 331، ح 65.14. «خردل» ، گیاهی است که برگهایش شبیه برگ ترب اما کوچکتر، و دانه های ریز و قهوه ای رنگ دارد، (در اینجا مراد، دانه های آن است)15. کافی، ج 2، ص 334، ح 22
نظرات شما عزیزان: