مرحوم آیة الله حاج میرزا هاشم خراسانى(متوفّاى سال ۱۳۵۲ هجرى قمرى) در منتخب التواریخ مى نویسد:عالم جلیل، شیخ محمّد على شامى که از جملة علما و محصّلین نجف اشرف است به حقیر فرمود: جدّ امّى بلاواسطه من، جناب آقا سید ابراهیم دمشقى، که نسبش منتهى مى شود به سید مرتضى علم الهدى و سن شریفش از نود افزون بوده و بسیار شریف و محترم بودند، سه دختر داشتند و اولاد ذکور نداشتند.شبى دختر بزرگ ایشان جناب رقیه بنت الحسین علیهماالسلام را در خواب دید که فرمود به پدرت بگو به والى بگوید میان قبر و لحد من آب افتاده، و بدن من در اذیت است ؛ بیاید و قبر و لحد مرا تعمیر کند.
دخترش به سید عرض کرد، و سید از ترس حضرات اهل تسنّن به خواب ترتیب اثرى نداد. شب دوّم، دختر وسطى سید باز همین خواب را دید. به پدر گفت، و او همچنان ترتیب اثرى نداد. شب سوم، دختر کوچکتر سید همین خواب را دید و به پدر گفت، ایضا ترتیب اثرى نداد. شب چهارم، خود سید، مخدّره را در خواب دید که به طریق عتاب فرمودند: «چرا والى را خبردار نکردى؟!».
صبح سید نزد والى شام رفت و خوابش را براى والى شام نقل کرد. والى امر کرد علما و صلحاى شام، از سنّى و شیعه، بروند و غسل کنند و لباسهاى نظیف در بر کنند، آنگاه به دست هر کس قفل درب حرم مقدّس باز شد همان کس برود و قبر مقدّس او را نبش کند و جسد مطهّرش را بیرون بیاورد تا قبر مطهّر را تعمیر کنند.
بزرگان و صلحاى شیعه و سنّى، در کمال آداب غسل نموده و لباس نظیف در برکردند. قفل به دست هیچ یک باز نشد مگر به دست مرحوم سید ابراهیم. بعد هم که به حرم مشرّف شدند، هر کس کلنگ بر قبر مى زد کارگر نمى شد تا آنکه سید مزبور کلنگ را گرفت و بر زمین زد و قبر کنده شد. بعد حرم را خلوت کردند و لحد را شکافتند، دیدند بدن نازنین مخدّره میان لحد قرار دارد، و کفن آن مخدّرة مکرّمه صحیح و سالم مى باشد، لکن آب زیادى میان لحد جمع شده است.سید بدن شریف مخدّره را از میان لحد بیرون آورده بر روى زانوى خود نهاد و سه روز همین قسم بالاى زانوى خود نگه داشت و متّصل گریه مى کرد تا آنکه لحد مخدّره را از بنیاد تعمیر کردند. اوقات نماز که مى شد سید بدن مخدّره را بر بالاى شى ء نظیفى مى گذاشت و نماز مى گزارد. بعد از فراغ باز بر مى داشت و بر زانو مى نهاد تا آنکه از تعمیر قبر و لحد فارغ شدند. سید بدن مخدّره را دفن کرد و از کرامت این مخدّره در این سه روز سید نه محتاج به غذا شد و نه محتاج آب و نه محتاج به تجدید وضو. بعد که خواست مخدّره را دفن کند سید دعا کرد خداوند پسرى به او مرحمت فرمود مسمّى به سید مصطفى.
در پایان، والى تفصیل ماجرا را به سلطان عبدالحمید عثمانى نوشت، و او هم تولیت زینبیه و مرقد شریف رقیه و مرقد شریف امّ کلثوم و سکینه علیهماالسلام را به سید واگذار نمود و فعلا هم آقاى حاج سید عبّاس پسر آقا سید مصطفى پسر سید ابراهیم سابق الذکر متصدّى تولیت این اماکن شریفه است.آیة الله حاج میرزا هاشم خراسانى سپس مى گوید: گویا این قضیه در حدود سنة هزار و دویست و هشتاد اتّفاق افتاده است.(منتخب التواريخ، حاج ميرزا هاشم خراسانى)
مرحوم آیت الله سید هادى خراسانى نیز در کتاب معجزات و کرامات ماجرایى را نقل مى کند که مؤ ید قضیة فوق است. وى مى نویسد:
روى پشت بام خوابیده بودیم که ناگهان مار دست یکى از خویشان ما را گزید. وى مدّتى مداوا کرد ولى سود نبخشید. آخر الا مر جوانى به نام سید عبدالامیر نزد ما آمد و گفت: کجاى دست او را مار گزیده است؟ چون محل مار زدگى را به او نشان داد، بلافاصله دستى به آن موضع زد و بکلّى محل درد خوب شد. سپس گفت من نه دعایى دارم و نه دوایى ؛ فقط کرامتى است که از اجداد ما به ما رسیده است: هر سمّى که از زنبور یا عقرب یا مار باشد اگر آب دهان یا انگشت به آن بگذاریم خوب مى شود. جهتش نیز این است که جدّ ما، در شام موقعى که آب به قبر شریف حضرت رقیه افتاد جسد حضرت رقیه علیهاالسلام را سه روز روى دست گرفت تا قبر شریف را تعمیر کردند، و از آنجا این اثر در خود و اولادش نسلا بعد نسل مانده است.(کرامات و معجزات خراسانى ص ۹)
مرقدى که داستان شگفت فوق در ارتباط با آن رخ داده است، سابقة بناى آن دست کم به سیصد و اند سال پیش از آن تاریخ(یعنى حدود ۴ قرن و نیم پیش از زمان حاضر) باز مى گردد.
عبدالوهّاب بن احمد شافعى مصرى، مشهور به شعرانى(متوفّى به سال ۳۹۷ ق)، در کتاب المنن، باب دهم، نقل مى کند:
نزدیک مسجد جامع دمشق، بقعه و مرقدى وجود دارد که به مرقد حضرت رقیه علیهاالسلام دختر امام حسین علیه السلام معروف است. بر روى سنگى واقع در درگاه این مرقد، چنین نوشته است:
هذَا البَیتُ بُقْعَةٌ شُرِّفَتْ بِآلِ النّبِىّ صلى الله علیه و آله و سلم وَ بِنْتُ الحُسَینِ الشَّهید، رُقَیة علیهاالسلام 
(این خانه مکانى است که به ورود آل پیامبر صلى الله علیه و آله سلم و دختر امام حسین علیه السلام، حضرت رقیه علیهاالسلام شرافت یافته است).(سرگذشت جانسوز حضرت رقيه(ع) ص ۵۳ به نقل از معالى السبطين)
آیا تاریخ پیش از این زمان(۳۹۷ ق)نیز ردّپایى از رقیه علیهاالسلام نشان مى دهد؟ بلى
مورّخ خبیر و ناقد بصیر، عمادالدین حسن بن على بن محمّد طبرى، معاصر خواجه نصیرالدین طوسى، در کتاب پر ارج کامل بهائى نقل مى کند که:
زنان خاندان نبوّت در حالت اسیرى حال مردانى را که در کربلا شهید شده بودند بر پسران و دختران ایشان پوشیده مى داشتند و هر کودکى را وعده مى دادند که پدر تو به فلان سفر رفته است باز مى آید، تا ایشان را به خانه یزید آوردند. دخترکى بود چهارساله، شبى از خواب بیدار شد و گفت: پدر من حسین کجاست؟ این ساعت او را به خواب دیدم. سخت پریشان بود. زنان و کودکان جمله در گریه افتادند و فغان از ایشان برخاست.
یزید خفته بود، از خواب بیدار شد و از ماجرا سؤ ال کرد. خبر بردند که ماجرا چنین است. آن لعین در حال گفت: بروند سر پدر را بیاورند و در کنار او نهند. پس آن سر مقدّس را بیاوردند و در کنار آن دختر چهارساله نهادند.
پرسید این چیست؟ گفتند: سر پدر توست. آن دختر بترسید و فریاد برآورد و رنجور شد و در آن چند روز جان به حق تسلیم کرد.(کامل بهائى،ج ۲، ص ۱۷۹)
علاء الدین طبرى این کتاب کم نظیر را در سال ۵۶۷ ه. تاءلیف کرده، و در نگارش آن از منابع باارزش فراوانى استفاده نموده که متاءسّفانه اغلب آنها به دست ما نرسیده است ؛ برخى در کشاکش روزگار از بین رفته، و برخى دیگر به دست دشمنان اهل بیت علیهم السلام طعمه حریق شده است.
مرحوم محدّث قمى(فوائد الرضويه، ص ۱۱۱) مى نویسد: کتاب کامل بهائى، نوشته عماد الدین طبرى، شیخ عالم ماهر خبیر متدرّب نحریر متکلّم جلیل محدّث نبیل و فاضل فهّامه، کتابى پرفایده است که در سنة ۶۷۵ تمام شده و قریب به ۲۱ سال همت شیخ مصروف بر جمع آورى آن بوده، اگر چه در اثناى آن چند کتاب دیگر تاءلیف کرده است. سپس مى افزاید: از وضع آن کتاب معلوم مى شود که نُسَخِ اصول و کتب قدماى اصحاب نزد او موجود بوده است. آنگاه اشاره مى کند که یکى از آن منابعِ از دست رفته، کتاب پرارج الحاویة در مثالب معاویه است که تاءلیف قاسم بن محمّد بن احمد ماءمونى، از علماى اهل سنّت مى باشد، و عماد الدین طبرى سرگذشت این دختر سه ساله را از آن کتاب نقل کرده است.پبدینگونه، سابقه اشاره به ماجراى حضرت رقیه علیهاالسلام در تاریخ، به حدود هفت قرن و نیم پیش از زمان ما باز مى گردد.
آیا باز هم مى توان پیشتر رفت و نامى از رقیه علیهاالسلام به عنوان دختر امام حسین علیه السلام - در اعماق تاریخ سراغ گرفت؟ باز هم جواب مثبت است.
ماخذ کهنترى که در آن، ضمن شرح جریانات عاشورا، نامى از حضرت رقیه علیهاالسلام به میان آمده، کتاب مشهور لهوف نوشتة محدّث و مورّخ جلیل القدر، آیة الله سیدبن طاووس(متوفّاى ۶۶۴ ه-. ق) است که اطلاع و احاطه بسیار او به متون حدیثى و تاریخى اسلام و شیعه، ممتاز و چشمگیر است.
سید مى نویسد: حضرت سیدالشهداء علیه السلام زمانى که اشعار معروف «یا دهر اُفّ لک من خلیل...» را ایراد فرمود و زینب و اهل حرم علیهنّ السلام فریاد به گریه و ناله برداشتند، حضرت آنان را امر به صبرکرده و فرمود: «یا اختاه یا امّ کلثوم، و أنتِ یا زینب، و أنتِ یا رقیة، و أنتِ یا فاطمة، و أنتِ یا رباب، اُنْظُرْنَ إ ذا أنا قُتِلْتُ فلا تشققن على جَیبا و لا تخمشن علىّ وجها ولا تقلن على هجرا.»(اللهوف على قتلى الطفوف، سيد بن طاووس) یعنى خواهرم ام کلثوم، و تو اى زینب، و تو اى رقیه، و تو اى فاطمه، و تو اى رباب، زمانى که من به قتل رسیدم در مرگم گریبان چاک نزنید و روى نخراشید و کلامى ناروا(که با رضا به قضاى الهى ناسازگار است) بر زبان نرانید.مطابق این نقل، نام حضرت رقیه بر زبان امام حسین علیه السلام در کربلا جارى شده است.
مؤ ید این نقل، مطلبى است که سلیمان بن ابراهیم قندوزى حنفى، متوفّاى ۱۲۹۴ه- در کتاب ینابیع المودّة ص ۳۳۳-۳۳۵ به نقل از مقتل مسمّى به ابومخنف آورده است.
مقتل منسوب به ابومخنف مطابق نقل قندوزى(ینابیع المودّة: ص ۳۴۶ و احقاق الحق:۱۱/۶۳۳) پس از شرح کیفیت شهادت طفل شش ماهه مى گوید:
ثُم نادى: یا اُم کلثومَ، وَ یا سَکینةُ، و یا رقیة، وَ یا عاتِکةُ وَیا زینب ؛ یاأهلَ بَیتى علیکنّ مِنّى السَّلامُ»: 
«آنگاه فریاد برآورد: اى اُمّکلثوم، اى سکینه، اى رقیه، اى عاتکه، اى زینب، اى اهل بیت من، من نیز رفتم، خداحافظ». 
آیا مى توان به همین گونه، سیرِ تقهقر در تاریخ را ادامه داد و مدرکى قدیمیتر که در آن از رقیة بنت الحسین علیهما السلام یاد شده باشد، باز جست؟
بر آشنایان به تاریخ اسلام و تشیع، پوشیده نیست که شیعه، یک گروه «ستمدیده و غارت زده» است ؛ گروهى است که در طول تاریخ، بارها و بارها هدف هجوم و تجاوزهاى وحشیانه قرار گرفته، پیشوایان دین و رجال شاخصش شهید گشته، و آثار علمى و تاریخیش سوزانده شده است(بنگرید به: کتابسوزى مشهور محمود غزنوى در رى به سال ۴۲۳ ق، کشتار و کتابسوزى طغرل در بغداد عصر شیخ طوسى، داستان حَسَنَک وزیر و دربدرى فردوسى و... کشتارها و کتابسوزیهاى «جَزّار» حاکم مشهور عثمانى در شامات، در جنوب لبنان و...).
شیعه، در گذر از درازناى این تاریخ پردرد و رنج، اولا مجال ثبت بسیارى از حوادث تاریخى را- چنانکه شاید و باید - نداشته و ثانیا بخشى قابل ملاحظه از آثار و مآخذ تاریخى خویش را(بویژه آن دسته از «اطلاعات مکتوبى» که حاکى از پیشینه مظلومیت کم نظیر شیعه و قساوت و مظالم حکومتهاى جور مى باشد) از دست داده است و آنچه برایش مانده، تنها بخشى از آن آثار مکتوب، همراه با اطلاعاتى است که به گونه شفاهى، سینه به سینه نقل شده و اکنون در ذهنیت شیعه، به صورت «مشهوراتى نه چندان مستند یا مجهول السند» موجود است.
بیجهت نیست که اطلاعات مکتوب و مستند ما درباره سرنوشت شخصیتى چون زینب کبرى علیهاالسلام پس از بازگشت به مدینه از شام(با وجود جلالت قدر و نقش بسیار مهم آن حضرت در نهضت عاشورا) بسیار کم و تقریبا در حد صفر است و با چنین وضعى تکلیف دیگران(همچون ام کلثوم و رقیه علیهماالسلام) دیگر معلوم است.در چنین شرایطى، وظیفه محققان تیزبین و فراخ حوصله(که خود را با نوعى گسست و انقطاع تاریخى یا کمبود اطلاع نسبت به جزئیات، روبرو مى بینند) چیست؟ راهى که برخى از محقّقان یا محقّق نمایان در این گونه موارد برمى گزینند، قضاوت عجولانه درباره موضوع، و احیانا نفىِ اطلاعات و مشهورات موجود به بهانه برخى «استحسانات و استبعاداتِ قابل بحث» یا «عدم ابتناى اطلاعات مزبور بر مستندات قوى» است، که گاه ژستى از روشنفکرى از نیز به همراه دارد. امّا این راه - که طى آن آسان هم بوده و مؤ ونه زیادى نمى برد، بیشتر به پاک کردن صورت مسئله مى ماند تا حلّ معضلات آن.راه دیگرى که، البته پویندگان آن اندک شمارند و تنها محقّقان پرحوصله و خستگى ناپذیر، همّت پیمودن آن را دارند، این است که بکوشیم به جاى ردّ و انکارهاى عجولانه، کمر همّت بسته، به کمک «تتبّعى وسیع و تحقیقى ژرف» به اعماق تاریخ فرو رویم و با غور در کتب تاریخ و تفسیر و سیره و حدیث و لغت و حتى دَواوین شعراى آن روزگار، و دقّت در منطوق و مفهوم و مدلول تطابقى و التزامى محتویات آنها، بر واقعیات هزارتوىِ آن روزگار «احاطه و اشراف» یابیم و به مدد این احاطه و اشراف، نقاط خالى تاریخ را پرسازیم و جامه چاک چاک و ژنده تاریخ را رفو کنیم و توجه داشته باشیم که:
با توجه به کتابسوزیها، سانسورها و تفتیش عقایدهاى مکرّرى که در تاریخ شیعه رخ داده، اوّلا «نیافتن» هرگز دلیل «نبودن» نیست(و به اصطلاح: عدم الوجدان لا یدلّ على عدم الوجود). ثانیا نمى توان همه جا به منطق لو کانَ لَبانَ(اگر چیزى بود، مسلّما آشکار مى شد) تمسّک جُست و مشهورات مجهول السند را - عجولانه و شتابزده - انکار کرد. ثالثا نبایستى بسادگى - و صرفا روى برخى استبعادات یا استحسانات ظاهرا موجّه - اطلاعات موجود را رد کرد و از سنخ خرافات و جعلیات انگاشت. زیرا چه بسا استبعادها یا استحسانهاى مزبور، محصول بى اطلاعى یا غفلت ما از برخى جهات و جوانبِ مکتومِ قضیه باشد و با روشن شدن آن جوانب، تحلیل ما اصولا عوض شده استبعادها جاى خود را به پذیرش قضیه(و یا بالعکس) خواهد داد و یا برداشت تازه اى در افق دید ما ظاهر خواهد شد.رابعا باید توجّه داشت که حتى اطلاعاتى هم که احیانا به صورت خبر واحد یا متکى به منابع غیر معتبر وجود دارد، لزوما دروغ و خلاف حق نیست و لذا باید همانها را نیز(به جاى «انکار عجولانه» با حوصله تمام، در جریان یک پژوهش و تحقیق وسیع، مورد بررسى دقیق قرار داد و صحت و سُقمشان را محک زد و احیانا به صورت سر نخ تحقیق از آنها بهره جست، یا در گردونه «تعارض ادلّه»، و صف بندى «دلایل معارض»، آنها را به عنوان مؤ ید و مُرَجِّح به کار گرفت.اصولا «نفى و انکار» نیز، همچون «اثباتِ» هر چیز، دلیل مى خواهد(و آنچه که دلیل نمى خواهد «نمى دانم» است) و حتّى نفى و انکار، مؤ ونه بیشترى مى برد تا اثبات. و فراموش نکنیم که هر چند در عرصه تحقیقات تاریخى، تجزیه و تحلیلهاى عقلى و استبعادها و استحسانهاى ذهنى، جایگاه خاص خود را دارد و نبایستى چیزى را بر خلاف اصول مسلّم عقلى پذیرفت، امّا در عین حال باید دانست که حرف آخر را در این عرصه، «تتبّع و تحقیق ژرف و گسترده در اسناد و مدارک مستقیم و غیرمستقیم تاریخى» مى زند. 
موضوع مورد بحث در کتاب حاضر، یعنى رقیة بنت الحسین علیهماالسلام، نیز از آنچه گفتیم استثنا نیست. به پاره اى از مآخذ کهنِ تاریخی دالّ بر وجود آن حضرت، پیش از این اشاره کردیم. ببینیم آیا علاوه بر نوشتة کامل بهائى ولهوف، باز هم مى توان به مددِ تتبّع بیشتر، ردّپایى کهنتر از حضرت رقیه علیه السلام جست؟ خوشبختانه پاسخ مثبت است و مسلّما با تتبّع و تحقیق بیشتر مدارک دیگرى به دست خواهد آمد. قدیمترین ماءخذى که - بر حسب تتبّع ما- در خیل فرزندان رنجدیده و ستم کشیده سالار شهیدان علیه السلام در کربلا از وجود دخترى موسوم به رقیه علیهماالسلام(در کنار سکینه علیهماالسلام) خبر مى دهد، قصیده سوزناک سیف بن عَمیره، صحابى بزرگ امام صادق علیه السلام است.
سیف بن عَمیره نخعى کوفى، از اصحاب بزرگوار امام صادق و امام کاظم علیهماالسلام و از راویان برجسته و مشهور شیعه است که رجال شناسان بزرگى چون شیخ طوسى(در فهرست)، نجاشى(در رجال)، علامة حلّى(در خلاصه الا قوال)، ابن داود(در رجال)، و علامه مجلسى(در وجیزه) به وثاقت وى تصریح کرده اند. ابن ندیم در فهرست خویش وى را از آن دسته از مشایخ شیعه مى شمرد که فقه را از ائمّه علیهم السلام روایت کرده اند. شیخ طوسى در رجال خویش، وى را صاحب کتابى مى داند که در آن از امام صادق علیه السلام نقل روایت کرده است و مرحوم سید بحرالعلوم در الفوائد الرجالیه، لیستى از راویان شهیر شیعه(همچون محمد بن ابى عمیر و یونس بن عبدالرحمن) را که از وى روایت نقل کرده اند به دست داده است. سیف بن عمیره، همچنین از جمله راویان زیارت معروف عاشورا(به نقل از امام باقر علیه السلام) است که قرائت آن در طول سال، از سنن رایج میان شیعیان مى باشد.
بارى، سیف بن عمیره، در رثاى سالار شهیدان علیه السلام چکامه بلند و پرسوزى دارد که با مطلع:
جلّ المصائب بمنأصبنا فاعذرى
یا هذه، و عن الملامة فاقصرى
آغاز مى شود، که حقیقتا سوخته و سوزانده است.
علّامه سید محسن امین(اعيان الشيعه) و به تبع وى شهید سید جواد شبّر(ادب الطف او شعراءالحسين)(از خطباى فاضل لبنان) به این مطلب اشاره کرده و تنها بیت نخست قصیده را ذکر کرده اند. امّا شیخ فخرالدین طریحى فقیه، رجالى، ادیب و لغت شناس برجسته شیعه، و صاحب مجمع البحرین - درکتاب «المنتخب»(المنتخب للطريحى)(که سوگنامه اى منثور و منظوم در رثاى شهداى آل الله بویژه سالار شهیدان علیهم السلام است) کلّ قصیده را آورده است که در بیت ما قبل آخر آن، شاعر صریحا به هویت خود اشاره اى دارد؛ آنجا که خطاب به سادات عصر مى گوید:
و عًبَیدُکمْ سیفٌ فَتَى ابْنُ عَمیرة
عبدٌ لعبد عبید حیدر قنبر
نکته قابل توجّه در ربط با بحث ما، ابیات زیر از قصیده سیف مى باشد که در آن دوبار از حضرت رقیه علیهاالسلام یاد کرده است:
و سکینه عنها السکینه فارقت
لما ابتدیت بفرقة و تغیر
و رقیة رقّ الحسود لضعفها
و غدا لیعذرها الّذى لم یعذر
و لاُمّ کلثوم یجد جدیدها
لثم عقیب دموعها لم یکرر
لمأنسها وسکینة و رقیة
یبکینه بتحسّر و تزفّر
یدعون اُمّهم البتولة فاطما
دعوى الحزین الواله المتحیر
یا اُمّنا هذاالحسین مجدّلاٌ
ملقى عفیرا مثل بدر مزهر
فى تربها متعفّرا و مضخما
جثمانه بنجیع دم احمر(سياهپوشى در سوگ ائمه نور، همان، ص ۳۲۰، به نقل از المنتخب طريحى)
رقیه سلام الله علیها دختر خورشید است... رقیه(سلام الله علیها) از تبار نور و از جنس آبی آسمان است. رقیه(سلام الله علیها) جلوه دیگری از شکوه و عظمت حماسه عاشورا است. حضور این کودک خردسال در متن نهضت سرخ حسینی بی هیچ شک و شبههای اتفاقی ساده و ناچیز نبوده است، چنانکه هر یک از کسانی که در واقعه نینوا حضور داشته اند، چون نیک بنگریم، حامل پیامی شگرف و شگفت بوده اند. 
به گواه تاریخ نگاران و مقتل نویسان رحلت شهادت گونه رقیه(سلام الله علیها) اندکی پس از واقعه خونین کربلا در سال شصت و یکم هجری رخ داده است و در این هنگام وی سه یا چهار ساله بوده است و نخستین نکته شگفت درباره حضرت رقیه(سلام الله علیها)، شاید همین باشد که با چنین عمر کوتاهی، از مرزهای تاریخ عبور کرد و به جاودانگی رسید، آن گونه که برادر شیرخوارش علی اصغر(علیه السّلام) به چنین مرتبهای نایل شد. به عبارت دیگر یکی از جلوههای رویداد بزرگ عاشورا تنوع سنی شخصیتهای آن میباشد که از پایینترین سن آغاز و به بالاترین سنین(حضرت حبیب بن مظاهر) ختم میگردد. نکته قابل تأمل دیگر در بررسی این مهم آن است که در پدید آوردن این حماسه بی بدیل و شکوهمند تنها یک جنسیت سهیم نبوده، بلکه در کنار اسامی مردان و پسران جانباز و ایثارگر این واقعه، نام زنان و دختران نیز حضوری پررنگ و تابناک دارد.
مصائب و شدائدی را که رقیه(سلام الله علیها) از کربلا تا کوفه و از کوفه تا شام متحمل میشود، آنچنان تلخ و دهشتناک است که وجدان هر انسان آزاده و صاحبدلی را میآزارد و قلب و روح را متأثر و مجروح میسازد. تحمل گرمای شدید کربلا همراه با تشنگی، حضور در صحنه شهادت خویشاوندان، اسارت و ناظر رفتارهای شقاوت آلود بودن، آزار و شکنجه های جسمی و روحی فراوان، دلتنگی برای پدر در خرابه شام و... نشانگر مصائب عظمایی است که یک کودک خردسال با جسم و روح لطیف خود با آن مواجه شده است. از دیگر سو همین قساوت سپاه یزید است که بر عظمت نهضت سترگ عاشورا میافزاید، زیرا حضرت امام حسین(علیه السّلام) با شناخت و پیشبینی تمام این مصائب و شدائد به قیام در راه احیاء دین جد بزرگوار خویش قد علم فرمود و چنین دشواریهایی نتوانست هیچ گونه خللی بر عزم استوار آن حضرت در راه آزمایش بزرگ الهی پدید آورد. رقیه(سلام الله علیها) برهان بزرگ دیگری است بر حقانیت قیام امام حسین(علیه السّلام) که تنها کسی میتواند چنین به مبارزه و مقابله با ستم برخیزد که مقصدی الهی داشته باشد، و رقیه(سلام الله علیها) برهان بزرگ دیگری است بر مظلومیت عترت پاک پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم) و رسواکننده سیاهکارانی است که داعیه جانشینی رسول خدا(صلی الله علیه و آله و سلم) را سر دادند و رقیه(سلام الله علیها) برهان بزرگ دیگری است برای آن که اوج توحش و سنگدلی دژخیمان دستگاه بنی امیه برای همیشه تاریخ به اثبات بماند، و رقیه(سلام الله علیها) فاتح شام و سفیر بزرگ عاشورا در این سرزمین است، و رقیه(سلام الله علیها) برهان بزرگ دیگری است بر این حقیقت بزرگ که حق بر باطل پیروز خواهد شد و اینک پس از قرنهای متمادی آنان که به مرقد مطهر آن حضرت در شام مشرف میشوند به عینه تفاوت میان مقام و مرتبه این کودک سه ساله را با خلیفه جابری چون یزید درمییابند. آرامگاه ملکوتی دخت سه سـالـه امـام سـوم شیعیان در شام کنـار بـاب الفـرادیـس مابین کوچه های تاریخی و پر ازدحام دمشـق است که هر ساله بسیاری از شیفتگان اهل بیت(علیهم السّلام) را از مناطق مختلف جهان به سوی خود جلب می کند.

منبع: ستاره درخشان شام حضرت رقیه سلام الله علیها