چرا معنویت در گام دوم انقلاب مطرح شد؟ / چالشهای معنویتهای نوپدید برای بشر
در ابتدای این میزگرد، حجتالاسلام سیدهادی سیدوکیلی مدرس حوزه و دانشگاه با اشاره به آسیبشناسی و راهبردهای تقویت معنویت اسلامی با تکیه بر بیانیه گام دوم انقلاب گفت: یکی از شاخصهایی که رهبر انقلاب در بیانیه گام دوم به عنوان راهبرد و سیاست کلان جمهوری اسلامی ایران مطرح فرمودند، مقوله «معنویت» است. حقیقت این است که معنویت، گمشده قرن حاضر است و جامعه صنعتیزده و تکنولوژیکال بشری در قرون اخیر بیش از گذشته به جای پرداختن به این نیاز مهم بشری، به اهداف پیشرفت اقتصادی و تکنولوژی پرداخته است.
وی افزد: رهبری معظم انقلاب، در بیانیه گام دوم به درستی به این ضرورت که نیاز بشر امروز است پرداختهاند و انقلاب اسلامی را احیاگر معنویت در دنیای نوین معرفی کردهاند.
قاعدتاً این بشر نمیخواست به راه حل اساسی روی بیاورد. بلکه میخواست به گردنکشی و طغیان خود ناشی از پیشرفت صنعتی ادامه دهد و به جریانهای انحرافی روی آورد.
حجتالاسلام سیدوکیلی با بیان اینکه معضل کنونی بشر در حیطه معنویت است، تصریح کرد: بشر امروزی به دنبال راههای خروج از این مشکل است و اندیشمندان زیادی در غرب به این موضوع پرداختهاند که نتیجه این تلاشها ایجاد مباحث مهمی با نام «اخلاق حرفهای» شد که امروز در دانشگاهها تدریس میشود.
وی با اشاره به تلاش انسان کنونی برای ارتقای اخلاق ادامه داد: طرح مباحث اخلاقی نیاز بشر به معنویت و تعالی را شکل میدهد. البته قاعدتاً این بشر نمیخواست به راه حل اساسی روی بیاورد و آن هم چیزی جز زانو زدن در برابر خدای متعال نبود؛ بلکه میخواست به گردنکشی و طغیان خود ناشی از پیشرفت صنعتی ادامه دهد. بنابراین به جای انتخاب راه اصیل معنویتخواهی، به فرقهها و جریانهای انحرافی روی آورد.
عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال بیان داشت: در این اثنا معنویتهای شیطانی شکل گرفت که به شکل مقطعی و مجازی به نیاز این بشر پاسخ میدهد که ماندگاری و اصالت ندارد. در واقع این معنویتها در تلاش هستند که به عنوان مسکن و مخدر عمل کنند تا انسان به صورت موقت آرام بگیرد. البته این آرامش مقطعی است و ماندگاری ندارد.
وی افزود: در معنویتهای نوپدید افراد به ظاهر به شادکامی، شادابی و بیخیالی میرسند. اما این معنویت کاذب، فرد را مسئولیتگریز بار میآورد. او را به درون خودش توجه میدهد و از دیگران غافل میسازد. «اینکه به خودت برس و از دیگران فارغ باش» را شعار خودشان انتخاب کردند و به جای خداباوری و خدامحوری به خودمحوری و انسان محوری روی آوردهاند؛ در حالی که انسان جزیی از هستی است.
اینکه به خودت برس و از دیگران فارغ باش» را شعار خودشان انتخاب کردند و به جای خداباوری و خدامحوری به خودمحوری و انسان محوری روی آورده است.
حجتالاسلام سیدوکیلی با بیان اینکه معنویت اصیل و حقیقی انسان را مسئولیتگرا بار میآورد، ابراز داشت: در معنویتهای دروغین که انسانمحور است، همه باید در خدمت انسان باشد. بنابراین کوه، دریا و محیط زیست را آلوده و نابود میکند؛ زیرا خود را تنها محور قرار داده است.
وی با اشاره به نقش عالمان دینی در مقابله با معنویتهای دروغین گفت: این عالمان دینی به عنوان سدی در برابر معنویتهای نوپدید مطرح هستند، زیرا انسانها را به خدا توجه میدهند. همچنین معنویتهای نوپدید به تمام ابعاد انسان توجه نداشته، بلکه به یک بعد توجه کردند و برای اینکه این بعد را تقویت کنند، نیاز دارد که خرد و تفکر انسان را کنترل کند.
این مدرس حوزه اظهار داشت: لذتگرایی و شادکامی این نوع معنویت بر پایه مسائل جنسی و مادی است که به عنوان هدف برای مخاطب مطرح میشود. ذهن بشر را درگیر لذتهای جنسی و مهمترین مسأله او عنوان میکنند تا به این وسیله ذهن جامعه را از هدف اصلی منحرف سازند و یک شادکامی کاذب را تزریق کنند.
وی با بیان اینکه رهبران جریانهای معنویتهای نوپدید، افراد رابه رویآوردن به شادیهای بیهدف تشویق میکنند که با ارزشهای فرهنگ ایرانی اسلامی ما سازگاری ندارد، افزود: بیتوجهی به ارزشهای انسانی، معنوی، ملی و اخلاقی و جایگزین کردن ارزشهای غیرواقعی در بعضی از معنویتها موجب جابجایی ارزشها و هدفها برای انسان میشود که ممکن است منجر به نابودی وی شود.
در معنویتهای دروغین انسان را به گونهای پرورش دهند که فقط نقاط قوتاش را ببیند که نتیجه آن غرور، ایستایی و درجا زدن آدمی است
حجتالاسلام سیدوکیلی خاطرنشان کرد: در معنویتهای دروغین سعی میکنند انسان را به گونهای پرورش دهند که فقط نقاط قوتش را ببیند؛ به گونهای که گویا هیچ نقطه ضعفی ندارد که نتیجه آن غرور، ایستایی و درجا زدن آدمی است. در حالی که در معنویت اسلامی، محاسبه، ارزیابی، مراقبه و حتی محاکمه نفس از خود را داریم که به تعالی انسان و رفع نقطه ضعفها و تبدیل آن به نقطه قوت منجر میشود.
وی ادامه داد: از این رو است که رهبری در بیانیه گام دوم معنویت برخاسته از عقلانیت را به عنوان محور پیشرفت انقلاب و حرکت پیش رو مطرح میسازند. انسان تا در حریم و حصاری از معنویت قرار نگیرد، نمیتواند حرکتی الهی کند که ندای آن «الی ربهم یرجعون» است و این نقطه تمایز تمدن اسلامی نوین در مقابل تمدن شیطانی غرب است که بر محور غرور برخاسته از رفاه و شادیهای ظاهری انسان شکل گرفته است و ندای «انا ربکم الاعلی» فرعونی سر میدهد.
ضرورت ورود جوانان به ایدهپردازی بیانیه گام دوم/ شالوده اصلی این بیانیه معنویت توحیدگرای اجتماعی است
در ادامه این میزگرد حجتالاسلام و المسلمین مرتضی سلطانی تهرانی مدرس حوزه و دانشگاه با اشاره به چشمانداز معنویت در ایران معاصر بیان داشت: بیانیه گام دوم انقلاب بامحوریت معنویت، از معدود بیانیههای انقلابی و سیاسی در جهان است. این بیانیه در چهل سالگی انقلاب خطاب به جوانان صادر شده است. در واقع این بیانیه دورنمایی از هویت انقلاب اسلامی را همراه باچشمانداز و افقهای پیش رو را ترسیم میکند.
وی با اشاره به جهتدهی بیانیه گام دوم در مسیر انقلاب اسلامی افزود: خودسازی، جامعهپردازی و تمدنسازی جهتدهیهای این بیانیه است که باید در این رابطه عموماً توسط جوانان ایدهپردازی صورت گیرد.
در چهل سالگی انقلاب در منطقه شاهد شکلگیری اندیشه انقلاب اسلامی و مقاومت در کشورهای اسلامی از شمال آفریقا تا حاشیه خلیج فارس و آسیای میانه و... هستیم.
نظرات شما عزیزان: