ندای وحی

رسول اکرم صلی الله علیه و آله هم در اشاره به این دانش می فرماید: «هر کس دانش را در غیر قرآن امام علی علیه السلام با در نظر گرفتن این سخن قرآن فرموده است: همین طور رسول اکرم صلی الله علیه و آله در تشویق به انس گیری با قرآن می فرماید: تأثیر متقابل علم و ایمانیکی از دیدگاه های مهم قرآن کریم درباره علم و ایمان، این است که علم بدون ایمان، و ایمان امام علی علیه السلام به عنوان توضیح بیشتر در همین باره فرموده است: «به پایان دو چیز کریم در این باره می فرماید:«کسانی که آنچه را خدا در کتاب خود نازل فرموده پنهان می کنند و آن امام باقر علیه السلام نیز فرموده است:«اگر دانشمندان نصیحت را پنهان دارند به خود خیانت کرده اند، و 3. رعایت اولویت ها: رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمودند: «دانش بیش از آن است که به شمار رسول اکرم صلی الله علیه و آله در اشاره به اهمیت آموزش علم می فرماید: «دست یابی به دانش، با قرآن کریم در این باره می فرماید:«انسان باید در مورد غذایش دقت کند». در قرآن آمده است: «ما این مثال ها و مثل ها را برای مردم آوریم، باشد که بیندیشند». رسول خدا صلی الله علیه و آله هم در توضیح آیه می فرماید: «هر گاه قرآن خود در این باره فرموده است: «ای مردم! رسول اکرم صلی الله علیه و آله هم در اشاره به این ویژگی قرآن می فرماید: «قرآن، ریسمان خدا، نورِ روشنگر

مبادی علم و دانش

آگاهی های انسان، به یکی از مبادی سه گانه معرفتی بر می گردد: الف) حسّ: حواس ظاهر، روزنه هایی هستند که شناخت و دانش های آغازین انسان از هستی مربوط به آنهاست. ب) عقل: عقل، همان مرکز شعور و ادراک است که وظیفه آن ترکیب، تجزیه، انتزاع، ژرف بخشی و گسترش به مفاهیمی است که از راه حواس به دست می آید. ج) قلب: وقتی در مباحث معرفت شناسی، قلب در کنار عقل به کار می رود، منظور از آن مرکز معارف شهودی است. قرآن در اشاره به این حقیقت می فرماید: «خدا شما را از شکم های مادرانتان بیرون آورد، در حالی که چیزی نمی دانستید. پس برای شما گوش، دیدگان و دل قرار داد؛ شاید سپاس بگزارید». در یک سخن می توان گفت که مبدأ اصلی همه ادراکات انسان، روح اوست و حس، عقل و قلب، در واقع به منزله راه هایی است که روح از راه آنها با هستی ارتباط برقرار می کند.

ویژگی های فریضه علم آموزی

علم آموزی چند ویژگی مخصوص به خود دارد: الف) دانش خواهی بر هر مسلمانی واجب است و به طبقه، صنف یا جنس خاصی اختصاص ندارد. ب) دانش آموزی زمان معینی ندارد و در هر فرصتی باید به دنبال آن رفت؛ برخلاف بسیاری از تکلیف های الهی که از لحاظ زمان محدودیت دارد. ج) به دنبال دانش بودن، مکان معینی هم نمی طلبد؛ هرجا علم باشد، در آنجا باید در پی کسب آن برآمد. د) مؤمن باید دانش را از هر کس که دارنده آن است، بیاموزد؛ به شرط آنکه از حقیقی بودن دانش اطمینان خاطر داشته باشد.

وحی و الهام، سرچشمه دانش

خداوند متعال بسیاری از امور مربوط به هدایت انسان را از راه وحی به پیامبران آموزش داده تا انسان از گمراهی ها که نیک بختی او را تهدید می کند، رهایی یابد. در قرآن از این حقیقت به صورت های مختلف یاد شده است. گاهی خطاب به پیامبر صلی الله علیه و آله می فرماید: «خداوند آنچه را نمی دانستی به تو آموخت» و گاهی هم به همه مردم فرموده است: «آنچه را نمی دانستید به شما آموخت». رسول اکرم صلی الله علیه و آله هم در اشاره به این دانش می فرماید: «هر کس دانش را در غیر قرآن جست و جو کند، گمراه می شود». امام علی علیه السلام با در نظر گرفتن این سخن قرآن فرموده است: «قرآن، بهار دل ها، چشمه دانش ها، راه مستقیم الهی و مایه هدایت کسانی است که آن را پیشوای خود قرار دهند». همین طور رسول اکرم صلی الله علیه و آله در تشویق به انس گیری با قرآن می فرماید: «هنگامی که فتنه ها چون پاره های شب تار بر شما مشتبه شود، به قرآن روی آورید. برای قرآن ظاهری و باطنی است؛ ظاهر آن حکمت و باطن آن دانش است».

تأثیر متقابل علم و ایمان

یکی از دیدگاه های مهم قرآن کریم درباره علم و ایمان، این است که علم بدون ایمان، و ایمان خالی از معرفت کارساز نیست. نکته دیگر اینکه هر یک از علم و ایمان در یکدیگر تأثیر دارند؛ یعنی از یک سو زمینه برای برخورداران از علم و معرفت برای دستیابی به ایمان استوار بسیار فراهم تر است، چه اینکه در قرآن می خوانیم: «راسخان در علم می گویند ما ایمان آوردیم به همه آنچه در کتاب تو است؛ چرا که همه از طرف پروردگار ماست»، و از طرف دیگر، تقوا و پرهیزگاری هم که نشانه روشن ایمان است، در فراهم آوردن زمینه رشد علم و دانش تأثیر بسزایی دارد. از این رو در آیه ای می خوانیم: «تقوای الهی پیشه سازید و خداوند به شما تعلیم می دهد و او به همه چیز داناست». بر اساس این دسته از آیات، معلوم می شود ایمان هم بستری است که زمینه را برای آگاهی و معرفت یافتن آماده تر می سازد.

پایان ناپذیری علم

انسان به عنوان جانشین الهی، موجودی است که کمالات پایان ناپذیر دارد؛ یعنی هر چه در مسیر والایی و تعالی پیش رود، باز امکان رسیدن به مرتبه های بالاتر برای او وجود دارد. از این رو، چون یکی از زمینه های تعالی انسان دانش است، هماهنگ با بی پایان بودن مراتب کمال انسان، علم هم نباید پایان پذیرد. بر این اساس است که در آموزه های دینی، بر بی انتها بودن علم تأکید و توصیه می شود که در هیچ حدی از مراتب علم آموزی نباید ایستاد و فارغ التحصیل بودن در فرهنگ اسلامی معنا ندارد. قرآن کریم در اشاره به این امر می فرماید: «بالاتر از هر دانشمندی دانایی هست». امام علی علیه السلام به عنوان توضیح بیشتر در همین باره فرموده است: «به پایان دو چیز نمی توان رسید: دانش و خرد. هر کس ادعا کند به انتهای دانش رسیده، نهایت نادانی خود را آشکار کرده است؛ زیرا دانش، پایان نمی پذیرد».

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: