قانونمندى تاریخ از نظر قرآن و نهج البلاغه
ضرورت قانونمندى
از آيات قرآن و جملات نهج البلاغه، برمى آيد كه تحوّلات و رويدادهايى كه در جَهان رُخ مى دهد، تصادفى و خارج از قانون نيست. يعنى انسانها و ديگر جانداران و حتّى موجودات بى جان، به حال خود رها نشده اند؛
چرا كه در غير اين صورت، استمرار حيات انسانى معقول و ممكن نيست اگر يك حادثه كوچك كه خارج از «قانون» و مستثنا از نظام علّيّت واقع شود، بهدليل پيوستگى شديد كه در همه اجزاى عالم وجود دارد نظم جهان هستى را مختل خواهد كرد. پس همان معيارى كه عالم هستى را قانونى ساخته، تاريخ بشر را نيز قانونى نموده است و براى اثبات قانونمندى تاريخ و قلمرو آن، همانند تكوين و طبيعت نيازى به بحث گستردهاى نيست. تنها چيزى كه نيازمند پژوهش است مفهوم، حدود و چگونگى تطبيق آن، در خارج از حوزه «جبر» و «اختيار» است.