ندای وحی

می‌خواهید حرف، حرف خودتان باشد و فرزندتان همیشه به آن‌چه از او انتظار دارید، عمل کند اما در واقعیت اوضاع طور دیگری است؟ در مقابل نافرمانی کودک‌تان چه می‌کنید؟ داد و فریاد به راه می‌اندازید و بر سرش فریاد می‌زنید که: «چند بار گفتم لباس‌هایت را مرتب کن!»، «دیگر خسته شدم بس که گفتم اینقدر پای تلویزیون ننشین». این‌ها و سایر موارد مشابه ممکن است شما را خشمگین کند اما خودتان هم می‌دانید که خشونت در نهایت موجب اصلاح رفتار آنان نمی‌شود.

از سوی دیگر بعضی از والدین ترجیح می‌دهند به جای پرخاشگری و داد و فریاد، رفتاری منفعلانه در پیش بگیرند. در خانواده‌هایی با والدین منفعل، این بچه‌هایند که داد می‌زنند. چون می‌دانند با این روش به خواسته‌های‌شان می‌رسند. اما مگر می‌شود به تمام خواسته‌های فرزندان پاسخ مثبت داد؟ روش درست برخورد با فرزند کدام است؟ کارشناسان برخورد «قاطعانه و همراه با جرات‌مندی» را به والدین پیشنهاد می‌کنند.
«نه» بگویید!
موافقت مداوم، پنهان کردن احساسات واقعی، نامشخص بودن حقوق والدین و فرزندان در خانواده و برآوردن دائمی خواسته‌های فرزندان از نشانه‌های والدین منفعل است. پدر و مادرها برای اجتناب از درگیری و کشمکش و راضی نگه داشتن فرزندشان به این نوع رفتار روی می‌آورند. ما می‌توانیم به‌جای انفعال، با استفاده از زمان و توان خودمان فعال برخورد کنیم تا راه‌حل‌های مثبت پیدا کنیم. یک راه برخورد با هیجانات منفی فرزندان، طرح پاسخ‌های از پیش تعیین شده است. در این طرح باید مشخص کنید به رفتار خاص کودک در موقعیت بعدی چگونه می‌توانید پاسخ دهید. مثلاً با خودتان بگویید؛ «اگر دوباره لباس‌هایش را به جای مرتب کردن، روی تختخوابش انداخت، به او می‌گویم پسرم، بیست دقیقه زمان داری تا اتاقت را مرتب کنی. و گرنه مجبورم به‌عنوان تنبیه، برنامه‌ی شهربازی را بهم بزنم». همچنین از یک کلمه یا اصطلاح هشداردهنده به خودتان همچون «صبر کن و بیندیش» برای به تأخیر انداختن واکنش ناگهانی خود به رفتارهای نامناسب استفاده کنید.
موقعیت‌شناس باشید
توجه داشته باشیم که نداشتن قاطعیت و قدرت کلامی نافذ نکته بسیار مهم و حساسی است که والدین حتما باید آن را مدنظر داشته باشند. شاید به نظر برسد رفتارهای خشونت‌آمیز باعث تکرارنشدن رفتار‌های اشتباه توسط کودک در کوتاه مدت شده، ولی باعث حل مساله نمی‌شود.
بهترین شیوه این است که هر کاری به موقع انجام‌ شود؛ یعنی اگر لازم است با کلامی قاطع، مانع از رفتارهای ناشایست فرزندتان شوید و هر جای دیگر هم فضا برای رفتارهای نرم‌تر مهیا باشد با آن‌ها مهربانانه‌تر برخورد کنید. در واقع کودک باید در مقابل رفتارهای خوب خود پاداش دریافت کند و این پاداش حتما به معنای خریدن هدیه نیست؛ بلکه یک کلام مهرآمیز، تشویق یا در آغوش کشیدن کودک به معنای تائید کار اوست.
در مورد رفتارهای ناشایست کودک هم باید به همین صورت برخورد کرد؛ یعنی کودک باید به‌گونه‌ای تنبیه شود که دیگر آن را تکرار نکند. تنبیه کردن کودک نیز به معنای داد زدن یا خشونت‌های کلامی و فیزیکی نیست. گاهی محرومیت کودک از چیزی که دوست دارد، قاطعیت در کلام و درخواست قاطع برای تکرار نشدن رفتار اشتباه او به معنای تنبیه است و نتیجه خوبی هم خواهد داد.
پس چند نکته را در نظر داشته باشید؛
-هرگز با فرزندتان با خشونت رفتار نکنید. رفتار پرخاشگرانه هم به خودتان و هم به فرزندتان آسیب می‌رساند.
-بهترین شیوه برای برخورد با کودکان رفتار قاطعانه است. البته قاطعیت همراه با مهربانی و صمیمیت است که نتیجه‌بخش و تاثیرگذار خواهد بود.
-با «نه» گفتن به موقع هم قطعیت رفتارتان را به فرزندتان ثابت می‌کنید و هم آن‌ها را به این مهارت مهم مجهز می‌کنید تا در آینده بتوانند در موقعیت‌های بحرانی به درستی رفتار کنند.

فرآوری شده در واحد تولید محتوای درسا- نعیمه بخشی