« اما بعد فقد بعثت الیکم عبداً من عباد الله لاینام ایام الخوف و لا ینکل عن العداء ساعات الروع اشد علی الفجار من حریق النار » ؛ اما بعد، یکی از بندگان خداوند را به سوی شما فرستادم که به هنگام خوف ( مردم از جنگ ) خواب به چشم راه نمی دهد، در ساعات ترس و وحشت از دشمن هراس نخواهد داشت و نسبت به بدکاران از شعله آتش سوزنده تر است. 
11 ـ سخنوری : اهمیت سخن گفتن به حدی است که امیرالمومنین (علیه السلام) می فرمایند:  
« رب کلام انفذ من سهام »؛ چه بسیار سخنانی که از تیر موثرترند. 
« و احلل عقده من لسانی یفقهوا قولی »؛ و گره از زبانم بگشا تا سخنان مرا بفهمند. 
12 ـ دشمن ستیزی : قرآن مجید می فرمایند : 
« لا تجد قوماً یومنون بالله و الیوم الاخر یوادون من حاد الله و رسوله و لو کانوا آباء هم او ابناء هم او اخوانهم او عشیرتهم » ؛ قومی را نمی یابی که با داشتن ایمان، به خدا و روز قیامت، با دشمنان خدا و رسولش دوستی کنند، هر چند پدران، فرزندان، برادران و یا خویشاوندان آنان باشند. 
13 ـ ایمان و عمل صالح : قرآن مجید می فرماید : 
« ان الذین آمنوا و عملوا الصالحات سیجعل لهم الرحمن و داً »؛ کسانی که ایمان آورده و عمل صالح انجام دهند، خداوند رحمان محبت آنها را در دلها می افکند. 
14 ـ محبت داشتن : قرآن مجید می فرماید : 
« لقد جاء کم من انفسکم عزیز علیه ما عنتم حریص علیکم بالمومنین روف رحیم »؛ 
رسولی از خود شما به سویتان آمد که رنج های شما بر او سخت، و بر هدایت شما اصرار دارد و نسبت به مومنین رئوف و مهربان است. 
15 ـ خوش اخلاقی : محبت و مهر پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم) به حدی است که قرآن مجید آن را منبعث از رحمت پروردگار به حساب آورده می فرماید : 
« فبما رحمه من الله لنت لهم و لو کنت فطا غلیظ القلب لانفضوا من حولک فاعف عنهم و استغفرلهم »؛ از پرتو رحمت الهی در برابر آنها، نرم ( و مهربان ) شدی و اگر خشن و سنگ دل بودی، از اطراف تو پراکنده می شدند، بنابراین آنها را عفو کن و برای آنها طلب آمرزش نما. 
16 ـ تولی و تبری : عن رسول الله (صلی الله علیه و آله و سلم) : 
« الحب فی الله فریضه و البغض فی الله فریضه » ؛ از پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) نقل شده است دوستی در راه 
خدا و دشمنی در راه خدا تکلیف است. 
امام صادق (علیه السلام) می فرماید : 
« کل من لم یحب علی الدین و لم یبغض علی الدین، فلا دین له »؛ کسی که دوستی و دشمنی بر دین نداشته باشد، دین ندارد. 
17 ـ مدارا : امیرالمومنین (علیه السلام) فرمود : 
« راس السیاسه استعمال الرفق » ؛ مهمترین رکن سیاست به کارگیری رفق و مدار است. 
و در جایی دیگر آن حضرت می فرماید : 
« ثمره العقل مداراه الناس » ؛ ثمره ی عقل مدارا کردن با مردم است. 
« مداراه الرجال من افضل الاعمال » ؛ مدارا کردن با مردم از بهترین اعمال است. 
18 ـ درخواست عمل در حد توان : امیرالمومنین علی (علیه السلام) می فرماید : 
« اذا اردت ان تطاع فاسئل ما یستطاع » ؛ 
اگر خواستی تو را اطاعت کنند، چیزی که مقدور باشد، طلب کن. 
19 ـ دوری از مخالفت : حضرت علی (علیه السلام) می فرمایند : 
« الخلاف یهدم الرای »؛ مخالفت تصمیم گیری را نابود می کند. 
20 ـ شدت عمل در مواقع لازم : حضرت علی (علیه السلام) می فرمایند : 
« و اخلط الشده بضغث من اللین و ارفق ما کان الرفق ارفق و اعتزم بالشده حین لا یغنی عنک الا الشده »؛ شدت و سخت گیری را، با کمی نرمش درهم آمیز، در آنجا که مدارا کردن بهتر است، مدار کن ! اما آنجایی که جز با شدت عمل، کار از پیش نمی رود، شدت را به کار بند. 
21 ـ پرهیز از جزیی نگری : امیر المومنین علی (علیه السلام) می فرمایند : 
« ان رایک لا یتسع لکل شیء ففرغه للمهم » ؛ رای و فکر تو گنجایش همه چیز را ندارد، پس او را برای پرداختن به امور مهم آزاد گذار. 
22 ـ استفاده از فرصت ها : امام علی (علیه السلام) می فرمایند : 
« و لا کل فرصه تصاب » ؛ هر فرصتی باز نمی گردد. 
در همین مورد امام حسن (علیه السلام) می فرمایند : 
« الفرصه سریعه الفوت بطیئه العود » ؛فرصت با سرعت از بین می رود و به کندی باز می گردد. 
امام صادق (علیه السلام) از امیر المومنین علی (علیه السلام) نقل می کند : 
« ایاکم و التسویف فی العمل بادروا به اذا امکنکم » ؛ بر حذر باشید از عقب انداختن کارها، هنگامی که امکان کاری برایتان به وجود آمد، اقدام کنید. 
23 ـ پرهیز از لجاجت : حضرت علی (علیه السلام) می فرمایند : 
« اللجاج یفسد الرای »؛ لجاجت، فکر و اندیشه انسان را فاسد می کند. 
و باز می فرمایند : 
« لیس للجوج تدبیر » ؛ افراد لجوج عاقبت اندیشی ندارند. 
24 ـ کنترل و نظارت : امیرالمومنین (علیه السلام) در نامه ی خود به مالک اشتر می فرمایند : 
سپس با فرستادن ماموران مخفی، راستگو و با وفا، کارهای آنان ا زیر نظر بگیر، زیرا بازرسی مداوم پنهانی سبب می شود که آنها به امانت داری و مدارا کردن با زیر دستان ترغیب شوند 
در این مورد امام رضا (علیه السلام) فرموده اند : 
« پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم) همواره هنگامی که لشگریان را برای جنگ اعزام می نمودند و به امیران اطمینان نداشتند، فردی مورد اعتماد به همراه او می فرستادند که از او به آن حضرت خبر برساند» 
25 ـ ارزیابی نیروها : حضرت علی (علیه السلام) می فرمایند : 
« افه الاعمال عجز العمال » 
آفت و بلای کارها ناتوانی کارگزاران است. 
26 ـ تشویق نیکوکاران : از امیرالمومنین علی (علیه السلام) نقل شده است : 
« هرگز نباید افراد نیکوکار و بدکار در نظرت مساوی باشند، زیرا این کار سبب می شود که افراد نیکوکار در نیکی هایشان بی رغبت شوند و بدکاران در عمل بدشان تشویق گردند، و هر کدام از اینها را مطابق کارش پاداش ده. »
27 ـ تنبیه خطاکاران : اگر یکی از آنها دست به خیانت زد و ماموران سری تو متفقاً چنین گزارشی را دادند، به همین مقدار از شهادت قناعت کن و او را زیر تازیانه ی کیفر بگیرد و به مقدار خیانتی که انجام داده، او را کیفر نما، سپس وی را در مقام خواری و مذلت بنشان و نشان خیانت را بر او بنه و گردن بند ننگ و تهمت را بر گردنش بیفکن و او را به جامعه معرفی کن 
28 ـ عفو و گذشت : قرآن مجید می فرماید : 
« و منهم الذین یؤذون النبی و یقولون هو اذن 
قل اذن خیرٍ لکم » ؛ از آنها کسانی هستند که پیامبر را آزار می دهند و میگویند او خوش باور و گوشی است بگو خوش باور بودن او به نفع شماست. 
حضرت علی (علیه السلام) به مالک اشتر چنین می فرمایند : 
« گاه از آنها لغزش و خطا سر می زند، ناراحتی هایی به آنان عارض می گردد، به دست آنان عملاً یا به طور اشتباه کارهایی انجام می شود در این مورد از عفو و گذشت خود آن مقدار به آنها عطا کن، که دوست داری خداوند از عفوش به تو عنایت کند، زیرا تو مافوق آنها و پیشوایت مافوق تو و خداوند ما فوق کسی است که تو را زمامدار قرار داده است » 
29 ـ استفاده از تجربه : حضرت علی (علیه السلام) می فرمایند : 
« العقل غریزه یزید بالعلم بالتجارب »
عقل غریزه ای است که با علم و تجربه زیاد می شود. 
آن حضرت در جای دیگری می فرمایند : 
« کسی که کم تجربه بود فریب خورد و کسی که تجربه اش زیاد بود لغزش هایش کم گردید ». 
30 ـ مشورت کردن : پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) در موارد بسیاری با اصحاب مشورت نموده و نظر آنها را عمل می نمایند : 
« حق علی العاقل ان یستدیم الاسترشاد و یترک الاستبداد » ؛ بر عاقل حق است که همواره از دیگران راهنمایی بخواهد و استبداد را ترک کند ». 
31 ـ در نظر داشتن رضایت الهی : امیر المومنین علی (علیه السلام) می فرمایند : 
« و هرگز خداوند را به خاطر رضایت احدی از مخلوقاتش به خشم نیاور، چرا که خداوند جای همه کس را می گیرد و کسی نمی تواند جای خداوند را بگیرد » 
عدالت داشتن : امیرالمومنین علی (علیه السلام) می فرمایند : 
« من عدل نفذ حکمه »؛ کسی که عادل باشد، حکمش نفوذ خواهد کرد. 
33 ـ رسیدگی به مشکلات : رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند : 
« همانا خداوند بندگان را در مورد آبرویشان مورد سوال قرار می دهد، همان گونه که در مورد اموالشان سوال می کند و می فرماید : ای بنده ی من ! به تو نعمت آبرو دادم، پس آیا با این آبرو مظلومی را کمک کردی ؟ و به فریاد غمگینی رسیدی ؟ » 
34 ـ دوری از خائین : امیرالمومنین علی (علیه السلام) می فرمایند : 
« من خانه وزیره فسد تدبیره » ؛ هیچ گاه خود را در زمانی طولانی از رعیت پنهان مدار ! چرا که دور بودن زمامداران از چشم رعایا، موجب نوعی محدودیت و بی اطلاعی نسبت به امور مملکت است، و این چهره پنهان داشتن زمامداران، 
آگاهی آنها را از مسائل نهایی قطع می کند. در نتیجه بزرگ در نزد آنان کوچک، و کوچک بزرگ و کار نیک زشت و کار بد خوب و حق با باطل آمیخته می شود. اما اگر مدیر به شکلی دوستانه و مهرآمیز به محل کار افراد رفته، آنها را جمع کند و ساعتی با آنها نشسته، حرف ها و سخنان شان را بشنود، به حدی در روحیه ی کارکنان تاثیر مثبت می گذارد و دوستی و صمیمیت بین آنها حاکم می کند که قابل توصیف نیست »

نویسنده: علیرضا صادقی حسن آبادی

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: